Strategische aanpak ov-knooppunten met landelijke actie-agenda

Project

Ov-knooppunten zijn belangrijke locaties om snel, veilig en comfortabel op- en over te stappen op duurzame vervoermiddelen. Maar het zijn ook steeds vaker plekken om te verblijven en elkaar te ontmoeten en kansrijke locaties voor de verdichtingsopgave. Om die potentie te verzilveren, werken we sinds 2021 mee aan de landelijke actie-agenda voor ov-knooppunten.

Het belang van ov-knooppunten

Naast overstapplekken zijn ov-knooppunten steeds meer kansrijke locaties voor ruimtelijke ontwikkelingen, zoals woningbouw, nieuwe werkgelegenheid en bovenlokale voorzieningen. Goede ov-knooppunten nodigen namelijk uit tot het gebruik van het openbaar vervoer en leveren zo een belangrijke maatschappelijke bijdrage aan een bereikbaar en leefbaar Nederland. Ov-knooppunten dus cruciale schakels voor het goed functioneren van het mobiliteitssysteem en het realiseren van de mobiliteitstransitie.

Deventer: een voorbeeld van een integraal ov-knooppunt

Actie-agenda ov-knooppunten

In het kader van het Toekomstbeeld OV 2040 wordt met alle betrokken partijen gepraat over de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer. De partijen hebben de gezamenlijke ambitie om het ov een belangrijke rol te laten spelen in het duurzaam verbinden, het faciliteren van de woningbouwopgave en bij het opvangen van de groeiende behoefte aan mobiliteit.

Om die potentie van ov-knooppunten verzilveren, is een gerichte aanpak nodig. Daarom werkten we samen met alle betrokken partijen aan een gezamenlijke landelijke actie-agenda ov-knooppunten. De actie-agenda is op 16 juni 2022 vastgesteld door de Landelijke OV- en Spoortafel en op 24 juni 2022 aangeboden aan de Tweede Kamer door demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen.

De agenda onderstreept de groeiende belangstelling voor knooppuntontwikkeling in Nederland. Na de grootschalige aanpak van grote stations zoals Rotterdam Centraal en Arnhem Centraal, breekt hiermee een nieuwe fase aan met hernieuwde aandacht voor ov-knooppunten in heel Nederland, zowel groot als klein. De actie-agenda draagt bij aan nadere landelijke programmering en besluitvorming over mogelijke investeringen in ov-knooppunten vanuit het MIRT.

De actie-agenda bevat diverse hulpmiddelen, zoals landelijke werkwijzen, databronnen en handreikingen. Ook wordt een loket en kennispool ingericht om alle partijen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van ov-knooppunten te ondersteunen en kennisuitwisseling te bevorderen.

Update actie-agenda

Ook het Rijk onderschrijft de urgentie van investeren in deze plekken: inmiddels zijn er afspraken gemaakt over meer dan 20 cruciale ov-knooppunten. Het is dan ook belangrijk om de actie-agenda geregeld van een update te voorzien.

In 2023 heeft Goudappel deze update uitgevoerd. Met als resultaat:

Inzicht in de uitdagingen op nagenoeg 650 locaties verspreid over het land
Overzicht van 175 ov-knooppunten waar de komende tijd op gefocust moet worden
Overzicht van welke stappen al genomen zijn in 2022

Overzicht met alle knooppunten waar opgaven zijn (nu of tot 2040)

Factsheets: opgaven per landsdeel

De omvang van deze opgave vraagt om slimme keuzes. Daarom is in het geüpdatet overzicht van de actie-agenda al een eerste selectie gemaakt van 175 ov-knooppunten waar in eerste instantie waarschijnlijk de komende jaren de focus op ligt. Samen met alle stakeholders in de verschillende landsdelen, zijn verdiepende factsheets opgesteld waarin de belangrijkste opgaven en focusknooppunten per landsdeel worden weergegeven. Deze factsheets vormen de basis van de landelijke actie-agenda en geven een totaalbeeld van de grootte van de golf aan benodigde besluiten die eraan komt en inzicht in de wens aan benodigde budgetten die nog niet beschikbaar zijn.

Voorbeeld van het factsheet van regio Noordvleugel

Voorbeeld factsheet regio Noordvleugel

Vervolg

Het doel van de actie-agenda is om integrale, transparante aanpak van ov-knooppunten te stimuleren en versnellen en de besluitvorming op regionaal en nationaal niveau te verbeteren. De resultaten van deze update staan dan ook centraal in roadshows in de verschillende landsdelen, waarbij gemeenten en andere stakeholders uit dat betreffende gebied worden geïnformeerd over onder andere het resultaat van deze update.

Het verschijnen van deze update van de actie-agenda is niet het einde van het traject. De betrokken partijen gaan zich de komende jaren inzetten om intensiever en sectoroverstijgend samen te werken om zo beleid en besluitvorming over ov-knooppunten efficiënter en effectiever te maken. De verwachting is dat er periodiek een nieuwe update uitgevoerd wordt.

Jaar: 2021 - 2023
Opdrachtgever: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat