Smart mobility: het belang van een goede datastrategie - 5 tips

Achtergrond

Datastrategie

Datagedreven werken krijgt ook binnen het domein van mobiliteit steeds verder vorm. Het is niet langer een aangelegenheid van een aantal losstaande silo’s. Juist de integratie van data maakt nieuwe inzichten en toepassingen mogelijk. Maar datagedreven werken lukt niet van de één op andere dag en vraagt om een lange termijnstrategie en visie op het gebied van data, oftewel: een datastrategie. Maar waarom is zo'n strategie zo belangrijk? En hoe stelt u deze op?

Het belang van een goede datastrategie 

Data zijn door de minister van Infrastructuur en Waterstaat benoemd als brandstof voor nieuwe mobiliteit. Het maakt nieuwe toepassingen en innovaties mogelijk om de noodzakelijke mobiliteitstransitie te faciliteren. Voor overheden is werken met data - inclusief de bijbehorende inrichten van processen en organisatie - geen eenvoudige opgave. Een goede datastrategie helpt om die opgave te kanaliseren, te prioriteren - door aan te geven wat eerst moet en wat later kan -  en wat de samenhang is tussen (inwinnen van) data, het te creëren inzicht en het inspelen op de informatiebehoefte.  

Naast de inhoudelijke component geeft een datastrategie ook antwoord op de vragen: welke rol wil ik spelen als overheid? Hoe ga ik om met de voor mij beschikbare data en wat moet ik (gaan) organiseren zodat de opgave ook structureel geborgd is? Een datastrategie is dus nodig om in de praktijk te realiseren wat vanuit beleidsdoelstellingen en opgaven gevraagd wordt.  

Wat is essentieel voor een sterke datastrategie? 

Vanuit onze ervaring delen we hier een aantal tips voor een sterke datastrategie: 

  1. Breng de basis op orde. Met andere woorden: inventariseer eerst welke data er al zijn, wat daar de kwaliteit van is en wat nodig is om dit in stand te houden en waar nodig te verbeteren; 
     
  2. Werk dakpansgewijs aan het creëren van inzichten. Begin klein met de eerste inzichten voor specifieke opgaven. Hiermee ontstaat draagvlak binnen de organisatie om vervolgstappen te kunnen zetten;   
     
  3. Wees gepast eigenwijs. Data en de (on)mogelijkheden zijn voor veel mensen nog onbekend terrein. Door bijvoorbeeld eerst iets te presenteren en dan de vraag pas aan te scherpen, ontstaat inhoudelijk een betere discussie; 
     
  4. Gebruik de data – inzicht – informatie - indicator keten (zie hieronder) om tot hanteerbare indicatoren op basis van data te komen die aansluiten bij de informatiebehoefte; 
     
  5. Ga voor enkelvoudig ontsluiten en meervoudig gebruik van data die (liefst) zoveel mogelijk geautomatiseerd binnenkomt. Hierdoor blijft het beheer en het onderhoud beheersbaar en blijft consistentie tussen verschillende inzichten bestaan. 

Met deze tips ontstaat een basis om te bouwen aan meer datagedreven werken binnen uw organisatie. Naast het inhoudelijk goed inrichten en presenteren van inzichten vraagt datagedreven werken natuurlijk ook om een verandering in processen en procedures. Dit kost vanzelfsprekend ook tijd. 

Data – inzicht – informatie – indicator (toelichting)

Data hebben op zichzelf weinig waarde, de waarde van data komt pas tot uiting als dit naar een bepaald inzicht vertaald wordt. Denk bijvoorbeeld aan het uitrekenen van het percentage wegvakken met vertraging op basis van Floating Car Data. Dit inzicht bevat vervolgens informatie die door beleidsmakers gebruikt kan worden. Voor het gebruik van deze informatie voor beleid zijn indicatoren nodig. Indicatoren zeggen bijvoorbeeld iets over het percentage wegvakken waarop ik vertraging accepteer. En de indicatoren zijn op hun beurt weer input voor de beleidscyclus om aan te geven waar eventuele bijsturing noodzakelijk is. 

Op de werkvloer

Datastrategie in de praktijk 

Voor verschillende opdrachtgevers zijn we in de praktijk aan de slag met het ontwikkelen en uitwerken van een datastrategie. 

Datagedreven werken binnen de provincie Noord-Brabant

Goudappel heeft - in het kader van de brede ambitie van de provincie Noord-Brabant om meer datagedreven te gaan werken - de ontwikkelingslijn inzicht nader geconcretiseerd. Binnen deze ontwikkelingslijn werken we indicatoren uit gebaseerd op verschillende databronnen. Deze vertalen we naar inzichten voor mobiliteitsbeleid. Deze inzichten en indicatoren maken we samen met de partners van de provincie inzichtelijk op verschillende dashboards die relevant zijn voor verschillende beleidsprogramma’s.  

Daarbij zijn we gestart met een overzicht van de Mobiliteit in Brabant. Dat leidde tot een eerste proeve van een dashboard dat kan gevonden worden op deze website. De ‘Staat van Mobiliteit Brabant’ is voor het brede publiek beschikbaar gesteld. Het idee achter het openstellen van dit dashboard voor het publiek, is dat ook burgers zo op strategisch niveau inzicht krijgen in de ontwikkeling van mobiliteit binnen de provincie Noord-BrabantHet dashboard wordt hiermee een uniforme plek waar alle mobiliteitsinformatie samenkomt. 

Lees hier meer over dit project 

Op dit moment wordt nadere invulling gegeven aan het verder concretiseren van de indicatoren zoals die voor verschillende strategische en tactische programma’s binnen het thema mobiliteit lopen. Zo realiseren we op dit moment een volgende versie van het dashboard voor het beleidskader mobiliteit om zo de voortgang op de daarin gestelde ambities concreet en meetbaar te maken op basis van beschikbare databronnen.  

We zien daarbij ook dat soms data ontbreken om bepaalde inzichten te creëren. Om te kijken hoe en op welke wijze dit soort data ingewonnen kunnen worden, zet de provincie vervolgens nieuwe trajecten op. Concreet gaat het dan bijvoorbeeld om indicatoren rondom beleving, maar ook om scherper inzicht in het mobiliteitsgedrag. De realisatie doet Goudappel niet alleen maar in samenwerking met de door de provincie ingehuurde partij Alten, die het dataplatform en het daadwerkelijke bouwen van de dashboards realiseert. 

Dashboards NDW 

Binnen de Bestuurlijke Opgave Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO-MIRT) is digitalisering voor overheden een belangrijke bouwsteen als onderdeel van de bredere Smart Mobility opgave. Binnen de BO-MIRT is de opgave geformuleerd dat eind 2023 de Data-top-15 90% op orde moet zijn. De Data-top 15 richt zich op het ontsluiten van 15 verschillende soorten data die bij overheden al dan niet reeds digitaal beschikbaar zijn. Om hun voortgang op deze ambitie te concretiseren, ontwikkelen we samen met de NDW een monitoringsrapportage.  

Hiervoor werken we nauw samen met het team Datakwaliteit binnen de NDW om de verschillende datastromen te ontsluiten, inzichtelijk te maken via dashboarding, maar ook in nauw overleg met de betrokken stakeholders te bepalen welke inzichten op welke plek getoond moeten worden. De stakeholders zijn onder andere de Regionale Data Teams die een coördinerende rol hebben in het realiseren van de ambitie. Maar ook gemeenten zelf, zodat inzicht ontstaat over welke data vanuit een gemeente zijn aangeleverd en wat daarvan de kwaliteit is.  

Om dit mogelijk te maken doet Goudappel voorstellen voor mogelijke indicatoren gebaseerd op het werkproces waar de data aan bijdragen. De kwaliteit die gevraagd wordt is namelijk afhankelijk van de gebruikers van de data, en wordt gevat in zogenaamde use cases. Deze kwaliteitsindicatoren bieden inzicht in de voortgang van de algehele opgave voor de data-top-15 zoals in de BO-MIRT vastgesteld, maar geven Regionale Data Teams ook een sturingsmechanisme om met de partners het gesprek aan te gaan om te zien en waar de kwaliteit van de datastroom te monitoren.

Ga ook aan de slag met datagedreven werken

We helpen u graag bij uw ambitie om datagedreven te werken. Door middel van betrouwbare data maken we uw mobiliteitsbeleid effectiever.

Lees meer over onze aanpak

Oplossing

datagedreven mobiliteitsbeleid