Flex-ov: kansen voor toekomstbestendig openbaar vervoer

Oplossing

Reiziger wacht bij een halte op een belbus niet aan komt rijden

Veel overheden staan voor dezelfde vraag: hoe blijven gebieden bereikbaar zonder dat de kosten uit de hand lopen? Flexibel openbaar vervoer (Flex-ov) wordt vaak gezien als één van de oplossingen. Het maakt onderdeel uit van het bredere onderwerp ‘publieke mobiliteit ’. Maar is Flex-ov in uw regio ook de juiste keuze? En hoe weet u of het echt bijdraagt aan uw beleidsdoelen? Zulke besluiten vragen om meer dan cijfers over reizigers of kosten. Ze vragen om inzicht in de maatschappelijke waarde én om een visie op de plek die Flex-ov inneemt binnen de bredere mobiliteitsmix.

Meer dan een alternatief voor de bus

Flex-ov is vraagafhankelijk vervoer: ritten die reizigers op afroep kunnen boeken, vaak met kleinere voertuigen en zonder vaste route. Het kan gaan om een dienst in landelijke gebieden, een verbinding naar een station of een aanvulling in daluren. Flex-ov wordt ook wel openbaar vervoer op afroep, flexibel vervoer of vraaggestuurd openbaar vervoer genoemd.

Flex-ov vraagt om maatwerk

Flex-ov is nooit een standaardoplossing. Wat in de ene regio goed functioneert, kan in een andere context minder effectief zijn. Het is onderdeel van het geheel aan publieke mobiliteitsoplossingen waarmee iedere inwoner een passende manier van reizen kan vinden, van bus en trein tot deelmobiliteit en doelgroepenvervoer. Het succes van Flex-ov hangt daarom af van de mate waarin het zorgvuldig is afgestemd op de brede mobiliteitsmix, de lokale vraag en de beleidsdoelen.

Publieke mobiliteit: van mobiliteitsvraagstuk naar haalbare oplossing

Publieke mobiliteit inzetten als strategisch instrument voor bereikbaarheid, inclusie en duurzaamheid. Een stapsgewijze aanpak naar concrete maatregelen.

Lees meer

Oplossing

Publieke mobiliteit test

Wanneer is Flex-ov een succes?

Of Flex-ov een succes is, hangt af van hoe goed het aansluit op uw ambities. Uit eigen onderzoek waarin we evaluaties van Flex-ov onder de loep hebben genomen, blijkt dat doelen vaak niet concreet genoeg geformuleerd zijn en dat daardoor resultaten geen compleet beeld geven. Zo worden vooral aantallen ritten en tevredenheid van huidige reizigers gemeten, terwijl afhakers en nieuwe reizigers buiten beeld blijven. Ook wordt de vergelijking met de situatie vóór invoering vaak overgeslagen.

Wij helpen u vanaf het begin de juiste kaders neer te zetten. Dat betekent: indicatoren kiezen die passen bij uw doelen, duidelijke afspraken maken over data en over het gebruik van diverse bronnen; van reizigersonderzoeken en ritdata tot gesprekken met niet-gebruikers. Zo ontstaat een compleet beeld van de bijdrage van Flex-ov aan bereikbaarheid, inclusie en duurzaamheid.

Wat zegt het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid over flexibel vervoer?

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) bevestigt dat flexibel vervoer voor sommige reizigers een duidelijke verbetering kan zijn, maar voor anderen juist drempels opwerpt, bijvoorbeeld vanwege het reserveren of door langere wachttijden. De belangrijkste les: zet de reiziger centraal. Kijk niet alleen naar aantallen, maar ook naar gedrag, beleving en inclusie. Wie profiteert, wie haakt af en wat is daarvoor de reden?

Onze aanpak

Doordat wij ervaring hebben met het ontwikkelen van beleid, uitvoering en evaluatie, brengen wij verbanden en patronen in beeld die anderen vaak missen. Zo krijgt u inzicht in de samenhang van maatregelen en de werkelijke effecten op de mobiliteit van uw inwoners. Wij ondersteunen overheden in alle fasen van het proces, maar ook wanneer u alleen behoefte heeft aan ondersteuning bij één of enkele onderdelen kunt u onze kennis en expertise inschakelen.

Van ambitie tot evaluatie: een integrale aanpak voor Flex-ov

  1. Beleidsdoelen formuleren

    Samen maken we ambities concreet en meetbaar. Misschien wilt u de bereikbaarheid van kwetsbare groepen vergroten. Of autogebruik in bepaalde wijken verminderen. Misschien zoekt u juist een betere aansluiting op trein en bus. Of u wilt de maatschappelijke kosten per reiziger verlagen. Wij helpen u om zulke doelen concreet en meetbaar te maken.

  2. Oplossing kiezen

    We onderzoeken of Flex-ov in uw regio daadwerkelijk de beste keuze is. Flex-ov kent geen standaard en vraagt altijd om maatwerk. Soms is Flex-ov passend, soms blijkt dat een andere maatregel zoals deelmobiliteit of een betere aansluiting op bestaande buslijnen, meer oplevert. Wij helpen u te bepalen welke variant van Flex-ov het beste past bij uw situatie en hoe het zich verhoudt tot andere mobiliteitsopties.

  3. Aanbesteding en concessieverlening

    We vertalen beleidsdoelen naar duidelijke contractafspraken die houvast bieden in de praktijk. Zo wordt niet alleen gekeken naar kosten en reizigersaantallen, maar ook naar bereikbaarheid, inclusie en beleving. We hebben ruime ervaring met het vormgeven van concessies, en helpen u contracten zo op te stellen dat ze passen bij uw beleidsambities. 

  4. Evaluatie en bijsturing

    We voeren brede evaluaties uit die verder gaan dan aantallen. We kijken ook naar afhakers en potentiële reizigers. Juist mensen die veel baat zouden kunnen hebben bij Flex-ov worden vaak niet vanzelf bereikt. Om hun ervaringen en behoeften in beeld te krijgen, zetten we speciale technieken in: de straat op gaan, persoonlijke interviews houden en samenwerken met veldwerkbureaus die toegang hebben tot kwetsbare groepen. Zo ontstaat een inclusief en volledig beeld van de effecten van Flex-ov op de vervoersvraag, beleving en leefomgeving. Op basis van die inzichten adviseren we hoe u het systeem kunt verbeteren en waar nodig kunt bijsturen.

Maak evaluaties landelijk beschikbaar

Veel gemeenten werken aan pilots en experimenten met Flex-ov. Dat levert waardevolle inzichten op, maar die zijn vaak beperkt toegankelijk. Wij vinden dat evaluaties breder beschikbaar moeten zijn, zodat regio’s van elkaar kunnen leren. Daarom onze oproep: maak evaluaties landelijk beschikbaar en deel kennis actief. Alleen zo kunnen we samen de kwaliteit en effectiviteit van Flex-ov verbeteren en zorgen dat elke regio profiteert van de lessen die elders al zijn geleerd.

Wat Flex-ov voor uw regio kan betekenen

Flex-ov biedt kansen om bereikbaarheid slimmer en inclusiever te organiseren. Wij combineren beleidskennis, onderzoek en praktijkervaring, waardoor we verder kijken dan cijfers alleen. Zo ontdekt u niet alleen of Flex-ov werkt, maar ook hoe u het kunt inzetten als onderdeel van uw bredere mobiliteitsopgaven.

Benieuwd wat we voor u kunnen betekenen?

Ga met ons in gesprek over vraagstukken op het gebied van Flex-ov.