Fietsparkeren: zo pakt u het aan

Fijne fietsvoorzieningen, waaronder goede stallingsmogelijkheden, zijn essentieel om steden en dorpen leefbaar en bereikbaar te houden. Een juiste aanpak van fietsparkeren stimuleert fietsgebruik, helpt schaarse openbare ruimte optimaal te benutten en vergroot sociale inclusie. Het creëren van een passend stallingsaanbod begint bij inzicht in de gebruikers, hun mobiliteitsgedrag en stallingsbehoefte.

Fietsparkeren in het kort:

  • Het stimuleren van fietsen is een goed beleidsmiddel in het streven naar een bereikbare, groene, leefbare en gezonde stad.
  • Een goed georganiseerd en aantrekkelijk stallingsaanbod is daarbij een voorwaarde.
  • Fietsparkeerbeleid begint doorgaans met het in kaart brengen van de uitdagingen en kansen voor fietsparkeren per doelgroep.
  • De locatie, capaciteit en inrichting van fietsparkeervoorzieningen zijn bepalend voor het succes.
Fietsparkeerstalling

Het belang van hoogwaardig fietsparkeren

De fiets is als vorm van schone en actieve mobiliteit een van de antwoorden op de grote opgaven van deze tijd. De fiets als alternatief voor de auto draagt bij aan een gezonde, leefbare stad. Focus op fietsparkeren helpt bij het:

  • Optimaal gebruikmaken van de schaarse openbare ruimte 
    Het organiseren en handhaven van geparkeerde fietsen betekent minder verrommeling van het straatbeeld en meer ruimte voor de inrichting van de openbare ruimte. Bijvoorbeeld voor groenstroken voor klimaatadaptatie, of meer plek voor recreatie of woningbouw.
  • Fietsgebruik stimuleren
    Een logische en veilige stallingsplek is voor veel mensen een voorwaarde om de fiets te pakken. Het aantal fietsdiefstallen en de gemiddelde aanschafprijs van fietsen neemt al jaren toe, waardoor de behoefte aan nette en veilige stallingsplekken toeneemt. 
  • Sociale inclusie vergroten
    Voor mensen die minder mobiel zijn is het belangrijk dat ze hun (aangepaste) fiets op een goed bereikbare plek, dicht bij hun bestemming kunnen stallen. Dat creëert gelijke kansen om werk, ziekenhuizen, onderwijsinstellingen of winkels te bereiken en gaat mobiliteitsongelijkheid tegen. 

Wat een stallingsplek passend maakt

Het creëren van passende parkeerplekken voor de fiets luistert nauw. De locatie, capaciteit, toegankelijkheid en beleving bepalen allemaal of de stalling ook naar wens gebruikt wordt:

  • Locatie
    Het succes valt of staat bij de locatie van de stallingsplek. Die moet passen bij het logische gebruik in bepaalde situaties. Dat hangt af van de doelgroep, de lokale concurrentie van de fiets met de auto of voetganger, en de ruimtelijke inrichting. Soms werkt één grote centrale stallingslocatie goed, waar op andere plekken meerdere kleinere locaties beter werken. Het is ook belangrijk dat de stallingsplek herkenbaar en goed vindbaar is, zowel op de heen- als terugweg.
  • Capaciteit
    Voldoende en het juiste soort stallingsplekken zijn een belangrijke voorwaarde voor optimaal gebruik van een stallingslocatie. Het toevoegen van extra capaciteit in bestaande omgevingen is vaak uitdagend. Daarom is het van belang om bij realisatie rekening te houden met de stallingsbehoefte van alle doelgroepen, eventueel via voldoende flexibele ruimte die later als extra stallingscapaciteit kan worden ingevuld.
  • Toegankelijkheid
    Een goed stallingsontwerp houdt rekening met allerlei soorten fietsen en gebruikers. Van fietsen met boodschappentassen, bakfietsen en fatbikes tot e-bikes en aangepaste fietsen. Dat geldt voor de rekken (beugels/’nietjes’), hekken, ruimte per fiets en toepassingen als dubbellaags parkeren maar ook voor de toegang. Krappe bochten en steile hellingen werpen drempels op en maken voor sommige fietsen en doelgroepen stallen onmogelijk.
  • Beleving
    Het zijn vaak details die een stallingsplek gebruiksvriendelijk en aantrekkelijk maken, zoals de plek van verlichting en prettige afmetingen van een trap. De CROW checklist voor inpandige fietsparkeervoorzieningen en het kwaliteitskeurmerk voor fietsenrekken van FietsParKeur helpen bij het ontwerpen van een (sociaal) veilige, aantrekkelijke stallingsplek. Goudappel hielp de checklist mede ontwikkelen en maakt deel uit van het deskundigenteam van FietsParKeur.
Fietsers in het park

Aan de slag met fietsparkeerbeleid

#1 Stel de gebruiker centraal 
Nu fietsparkeren belangrijker wordt, is het nodig om dat integraal onderdeel te laten uitmaken van planvorming en beleid. Goed fietsparkeerbeleid stelt de gebruiker centraal en geeft in ieder geval antwoord op de volgende vragen:

  • Welke doelgroepen zijn te onderscheiden? 
  • Wat zijn raakvlakken met beleidsdoelstellingen voor wonen, werken en bezoekers? 
  • Hoeveel en welke stallingsvoorzieningen zijn nodig? 
  • Wie mag waar en wanneer stallen? 
  • Hoe ga je om met deel(bak)fietsen en scooters?

#2 Organisatie en governance
Beleid ontwikkelen is één, maar minstens zo belangrijk is de daadwerkelijke organisatie. Daar komt veel bij kijken, zoals:

  • Wie is eigenaar en (financieel) verantwoordelijk voor de realisatie, exploitatie en het beheer van stallingsvoorzieningen, nu en in de toekomst?
  • Hoe organiseer je de handhaving op verkeerd gestalde fietsen en weesfietsen?
  • Hoe organiseer je deelfietsen in de praktijk?

Zo helpt Goudappel bij uw fietsparkeervraagstuk

  • Beleid(smaatregelen) opstellen
    We helpen gemeenten bij de ontwikkeling van gebieds- en doelgroepgericht fietsparkeerbeleid. Hiervoor putten we uit talloze ervaringen in grote en kleine gemeenten. Met gerichte en creatieve maatregelen helpen we bijvoorbeeld grip te krijgen op gestalde fietsen en scooters in centrumgebieden. En we bieden duidelijke kaders en instrumenten waarmee gemeenten kunnen zorgen voor voldoende kwalitatieve stallingsvoorzieningen bij nieuwbouw.
  • Bepalen benodigd stallingsaanbod in bijzondere situaties
    Voor sommige situaties bestaan geen (passende) fietsparkeernormen of kencijfers waarmee het benodigd stallingsaanbod kan worden bepaald. In deze gevallen kunnen wij op basis van data-analyse, parkeeronderzoek en mobiliteitsgedrag van de doelgroep berekenen hoeveel stallingsplaatsen nodig zijn. 
  • Vinden van de juiste stallingslocaties
    Wanneer er veel ruimte nodig is voor fietsparkeervoorzieningen, zoals in centrum- en stationsgebieden en in grote woontorens, is het slim de verwachte stallingsbehoefte in kaart te brengen en te monitoren. Onze tool OmniTRANS Spectrum geeft inzicht in de mobiliteitsstromen in uw gemeente. We kunnen de stallingsbehoefte gebiedsgericht inzichtelijk maken door verschillende data (zoals het type bestemmingen en fietsstromen van doelgroepen) met elkaar te combineren. 
  • Gedrag- en belevingsonderzoek bij fietsparkeren
    Hoe zorg je dat een stallingsplek ook echt gebruikt worden zoals gewenst? Goudappel heeft belevings- en gedragsonderzoekers in huis die dat helpen bepalen. Wij weten op basis van data wat een fietsenstalling aantrekkelijk maakt en welke doelgroepen er gebruik van gaan maken.
  • Advies bij stallingsontwerp
    Goudappel geeft advies over het ontwerp van fietsenstallingen, gebruikmakend van de meest recente inzichten en eisen. Denk aan het hellingspercentage van een fietstrap, bewegwijzering en indeling van de stalling. Daarnaast kunnen wij in een vroeg stadium van ontwikkelingen inzichtelijk maken hoeveel m² per type fiets en type stallingsvoorziening nodig is om aan de parkeerbehoefte te voldoen. Dit kan voor een nieuwe stallingsplek zijn, maar ook voor een nieuw te ontwikkelen mobiliteitshub waarvan (fiets)parkeren een onderdeel is. 
  • Organiseren van fietsparkeren
    Om fietsparkeren goed te organiseren, moeten overheden, parkeerdienstverleners, vervoerders en/of ontwikkelaars vaak samenwerken. Bij het toevoegen van fietsparkeren aan bestaande autoparkeergarages is het bijvoorbeeld vaak een discussiepunt wie de organisatie op zich neemt. Met onze kennis en integrale blik ondersteunen we u ook graag bij dit proces: van contractbeheer en handhaving tot aanbestedingen en onderhoud.
  • Inzicht in financiën
    We maken kosten inzichtelijk die bij fietsparkeren komen kijken. Van realisatie tot beheer van stallingen, handhaving en fietsdepots. Bovendien denken we graag mee over de mogelijkheden om realisatie en beheer van stallingsvoorzieningen gezamenlijk te financieren.
  • Draagvlak creëren bij belanghebbenden 
    We helpen u draagvlak te creëren voor uw fietsparkeerbeleid. Zo denken ondernemers vaak dat de klandizie wegblijft als parkeerplekken voor de auto plaatsmaken voor fietsen. Wij helpen u bij het (cijfermatig) overtuigen dat die angst vaak ongegrond is.

Advies bij fietsparkeren

Goudappel kijkt met een integrale blik naar de uitdagingen rondom fietsparkeren. Wij combineren kennis van locatieontwikkeling met gedragsonderzoek en hebben verschillende eigen tools om mobiliteitsbewegingen in kaart te brengen. Goudappel helpt uiteenlopende gemeenten met hun fietsparkeervraagstukken, zoals Hengelo, Arnhem, Leiden en Haarlem.

Meer weten?

Neem contact op met Jeroen van Luyn, adviseur parkeerbeleid en strategie.

Neem contact op met Jeroen