Verkeerscirculatieplan houdt Rotterdam ook in de toekomst bereikbaar, veilig en aantrekkelijk

Omvangrijk en integraal project

Om de stad ook in de toekomst bereikbaar, veilig en aantrekkelijk te houden, stelden we samen met de gemeente Rotterdam het Verkeerscirculatieplan Rotterdam op. Het Verkeerscirculatieplan (VCP) omvat een samenhangend pakket aan circulatiemaatregelen dat zorgt voor een efficiënter gebruik van het wegennet in de binnenstad en de omringende wijken.

Een omvangrijk en integraal project waar Goudappel vanuit uiteenlopende expertises aan bijdroeg. Van strategisch advies, verkeerskundige kennis en gedragsanalyses tot verkeersmodelberekeningen en het in kaart brengen van economische effecten. We waren betrokken bij alle fasen van het project: van de initiële opzet tot aan de politieke besluitvorming en begeleiding van het proces en participatietraject. Dat deden we niet alleen, maar met ruim 20 medewerkers van de gemeente, werkzaam bij verschillende domeinen: van verkeersmanagers, verkeersmodelspecialisten en strategen tot landschapsarchitecten, procesmanagers en projectondersteuners.

Maatregelen om het wegennet in de binnenstad en de wijken eromheen efficiënter te benutten

Het verkeerscirculatieplan is een plan met 25 maatregelen om de circulatie van verkeer (doorstroming) in wijken aan te passen. De maatregelen zijn enerzijds gericht op het verbeteren van de doorstroming op de hoofdroutes en anderzijds op het autoluwer maken van de straten in de wijken. Alle maatregelen samen vormen één samenhangend pakket dat de bereikbaarheid, de verkeersveiligheid en de aantrekkelijkheid van de stad verbetert. Doordat doorgaand verkeer de hoofdstructuren rondom de wijken gaat benutten, ontstaan aantrekkelijkere routes door de wijken voor fietsers, openbaar vervoer en voetgangers. Belangrijk uitgangspunt van het Rotterdamse plan is om niet direct te sturen op de hoeveelheid automobiliteit, maar juist op de routes die het autoverkeer neemt. 

Opgavengericht werken

Het VCP is een mooi voorbeeld van een project waarin het opgavengericht werken centraal stond. We startten met het identificeren van de opgaven in het studiegebied. De geïdentificeerde opgaven zijn breder dan de mobiliteitsopgaven alleen (zoals verkeersveiligheid en doorstroming), het gaat ook over ruimtelijke opgaven (bouwen), klimaatadaptiviteit (ruimte voor groen) en aantrekkelijkheid (bijv. geluid). Alle opgaven zijn gebundeld in een opgavenkaart. In Rotterdam zorgen de verdere groei van het aantal inwoners en de mobiliteitsbehoefte voor een toenemende druk op de geïdentificeerde opgaven waardoor de aantrekkelijkheid en leefbaarheid in de stad verder onder druk komt te staan. 

Input stakeholders

In een dergelijk omvangrijk project is het vanzelfsprekend dat bewoners, wijkraden en een grote variëteit aan stakeholders (ondernemers, ov-partijen, hulpdiensten maar ook logistiek dienstverleners) worden betrokken. Zowel in het identificeren en het ophalen van de opgaven als het geven van feedback op de maatregelen en de uitkomsten van de analyses. 

Vier soorten maatregelen

In het plan staan vier soorten maatregelen om de verkeerscirculatie aan te passen:

1. Het invoeren van eenrichtingsverkeer voor gemotoriseerd verkeer
   Autoverkeer kan nog steeds overal komen, maar wel via andere routes. Zo worden wegen veiliger voor voetgangers en fietsers en ontstaat ruimte voor groen en verblijven.
2. Het toepassen van verkeersfilters
   In een aantal wijken mag niet langer gemotoriseerd verkeer komen. Samen werkten we uit voor welke doelgroepen we een uitzondering maken, zoals ov, hulpdiensten en logistiek verkeer. Zo zorgen we voor rustigere en veiligere straten in wijken voor andere weggebruikers.
3. Het aanpassen van kruispunten
   Door meer of minder rijrichtingen te gebruiken op kruispunten, maken we verkeersstromen eenvoudiger en verbeteren we doorstroming en verkeersveiligheid.
4. Het aanpassen van weginrichtingen
   Door ruimte efficiënter in te delen, passend bij omgeving (bijv. minder rijstroken), zorgen we voor betere doorstroming voor fietsers en openbaar vervoer.

Maatregelen doorgerekend

Met het verkeersmodel van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag rekenden we toekomstscenario’s door om effectiviteit van maatregelenpakketten te bepalen en eventuele ontstane knelpunten te ontdekken. De belangrijke resultaten uit deze analyses:

• Het aantal verplaatsingen per auto van en naar het VCP-gebied blijft gelijk, maar het aantal gereden kilometers neemt af met 5,5%. Op de Ring worden meer kilometers afgelegd, maar door de nieuwe snelwegverbinding tussen A13 en A16 is hier straks voldoende capaciteit voor.
• De nieuwe routes leiden slechts tot een beperkte extra reistijd voor automobilisten van enkele minuten in piekmomenten. De reistijd van fietsers en ov-reizigers worden juist korter.
• Het aantal ongevallen in Rotterdam neemt naar verwachting met 4-7% af
• De totale geluidsbelasting zal dalen, het aantal mensen dat ernstig geluidsoverlast ervaart daalt zelfs met 21%
• De luchtkwaliteit in de wijken verbetert sterk

Tegelijkertijd ontstaan er door de maatregelen ook op een aantal plaatsen aandachtspunten door verschuiving van verkeer. Voor deze aandachtspunten werkten we flankerende maatregelen uit. 

Economische effecten

Het veranderen van de verkeerscirculatie in een stad als Rotterdam heeft ook effecten op de economie. Om de gemeente te helpen onderbouwde keuzes te maken en hier draagvlak voor te creëren, rekenden we met ons Koopstromenmodel door wat de omzeteffecten van de geplande verkeersingrepen zijn en bespraken de resultaten met ondernemers uit de stad. Uit onze analyses blijkt dat de ingrepen een positieve impact hebben op de omzet (een verwachte stijging van 2,2%). De stijging van de omzet is gestapeld. Enerzijds daalt deze licht door langere reistijden, tegelijkertijd stijgt deze sterk door het verbeterde verblijfsklimaat.

Effectieve gedragsmaatregelen

Om ervoor te zorgen dat de geplande maatregelen ook in de praktijk leiden tot gewenst ander mobiliteitsgedrag, onderzochten onze gedragsonderzoekers de maatregelen. Ze beoordelen zowel inrichting, vormgeving, eenduidigheid van maatregelen en geplande communicatiestrategieën en adviseerden over kansen om maatregelen nog effectiever te maken. 

Uitvoering en monitoring

Voor de uitvoering van het plan is een uitgebreide planning gemaakt. Aangezien niet alles tegelijkertijd kan (dat zou te veel overlast veroorzaken) combineert Rotterdam maatregelen met geplande werkzaamheden. Denk aan werkzaamheden aan het Hofplein, geplande werkzaamheden zoals het maken van een vrijliggende trambaan in Oost waarvoor de riolering open moet of de opening van de snelweg A13/16 later dit jaar. Ook houden we rekening met de geplande vervanging van Brienenoordbrug, zodat deze niet gelijk loopt met andere werkzaamheden. De voortgang van het VCP wordt bijgehouden via het bestaande monitoringsprogramma voor mobiliteit van Rotterdam. 

Vaststelling verkeerscirculatieplan

In mei 2025 werd het verkeerscirculatieplan vastgesteld door het Rotterdamse college van B&W. Een mooie mijlpaal voor dit multidisciplinaire project waarin de verschillende expertises die we bij Goudappel in huis hebben, goed van pas kwamen. 

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam
Jaar: 2023 – 2025