Verkeersmodel Metropoolregio Rotterdam Den Haag weer up to date

Over het V-MRDH 3.0

Het V-MRDH 3.0 is een zogenoemd statisch zwaartekrachtmodel en qua methodiek een verdere doorontwikkeling van het V-MRDH 2.10 van februari 2022. Met het V-MRDH 3.0 kunnen verkeersintensiteiten voor verschillende modaliteiten (auto, vracht, openbaar vervoer en fiets) en meerdere scenario’s (2020 (voor corona), 2030 WLO Hoog, stedelijke referentie 2030, 2040 WLO Laag, 2040 WLO Hoog en stedelijke referentie 2040) worden berekend en gevisualiseerd op een digitaal wegennet.

Opgesteld met aandacht voor proces en draagvlak

Het verkeersmodel is zodanig opgesteld dat het breed gedragen wordt door alle overheidspartijen in de metropoolregio. Alle tot de MRDH behorende gemeenten en de regiopartners (Rijkswaterstaat, Provincie Zuid-Holland en Havenbedrijf Rotterdam) hebben actief bijgedragen aan de totstandkoming. Zij leverden modelinvoergegevens zoals ruimtelijke en infrastructurele ontwikkelingen en controleerden modelresultaten op lokale plausibiliteit.

Wat is nieuw?

Het nieuwe model heeft een actueler basisjaar en de ruimtelijke- en infrastructurele plannen voor de toekomstjaren 2030 en 2040 zijn door de gemeenten geactualiseerd. Dit is belangrijk omdat een goede beschrijving van de huidige situatie essentieel is voor het maken van goede modelprognoses. Daarnaast zijn de volgende nieuwe elementen en verbeteringen toegevoegd:

• Een nieuw basisjaar 2020 (vlak voor de COVID-periode) in plaats van 2016.
• Voor de kalibratie van het basisjaar zijn voor het eerst OV-chipkaartdata van Translink en fietstellingen gebruikt.
• Op lokaal niveau zijn netwerkverbeteringen doorgevoerd (denk aan de snelheden en capaciteiten van wegvakken). Deze verbeteringen zijn aangeleverd door de gemeenten en regiopartners.
• Actuele ruimtelijke ontwikkelplannen en de status van nieuwe infrastructuur (zoals gepland door de MRDH-gemeenten en andere overheden) voor de jaren 2030 en 2040 zijn toegevoegd.
• Er is rekening gehouden met de invoering van vrachtwagenheffing op snelwegen en zero-emissiezones in enkele grote steden zoals Rotterdam, Den Haag en Delft.
• Er is in alle gebruikte scenario’s rekening gehouden met een bepaalde mate van thuiswerken in de toekomst.
• De stedelijkheidsgraad (op basis van nabijheid) is als parameter in het V-MRDH 3.0 opgenomen. De ritgeneratie, het autobezit, modal split en mobiliteitsontwikkeling hangt af van de stedelijkheidsgraad. Met het opnemen van de stedelijkheidsgraad is er een differentie aangebracht in V-MRDH 3.0 naar sterk verstedelijkte (klasse 6), verstedelijkte (klasse 5) en minder verstedelijkte gebieden (klasse 1-4). Hierdoor sluit het model beter aan bij de verschillende soorten gebieden binnen de metropoolregio Rotterdam Den Haag.
• De instellingen voor openbaar vervoermodellering sluiten beter aan bij de praktijk en de getelde waarden. Ook hier hangen de instellingen af van de mate van stedelijkheidsgraad.
• De zoektijd voor autoverkeer in binnensteden is vervangen door een parkeerplafond (het aantal beschikbare parkeerplekken). Wanneer het parkeerplafond wordt bereikt, leidt dat in het model tot extra automobiliteit door andere modaliteiten (openbaar vervoer en fiets) of verandert de herkomst-bestemming van de rit.
• Het gebruikte model voor vrachtverkeer is verbeterd. Voor het onderliggende wegennet sluit de modellering nu beter aan bij de werkelijke (met kentekencamera’s waargenomen) aantallen.

De rol van toekomstscenario’s in het verkeersmodel

Verkeersmodellen gebruiken toekomstscenario's om de effecten van beleidsmaatregelen ook op de langere termijn door te rekenen. Het V-MRDH 3.0 gebruikt hiervoor meerdere WLO-scenario's (2030 Hoog, 2040 Laag en 2040 Hoog) en stedelijke referentiescenario's voor 2030 en 2040. Per toekomstjaar is er dus niet 1, maar zijn er 2 (hoge) referentiescenario’s.

Samen geven deze de bandbreedte van de verwachte ontwikkeling tot 2040 weer:

• De scenario’s 2040 WLO Laag, 2030 WLO Hoog en 2040 WLO Hoog zijn beleidsarm en sluiten aan bij de WLO-uitgangspunten. Hierin is alleen vastgesteld beleid meegenomen. In de WLO-scenario’s van het V-MRDH wordt (anders dan in het NRM, Nederlands Regionaal Model) rekening gehouden met een heel beperkte 'overstap’ van auto naar ov en fiets. De verandering die er is, vindt in deze scenario's met name plaats in of gericht op de meest verstedelijkte gebieden (stedelijkheidsgraad 5 en 6). Voor de overige stedelijkheids-graden wordt in de WLO-scenario's uitgegaan van meer autogebruik, veroorzaakt door dalende kosten van het autogebruik als gevolg van meer elektrische auto’s.
• De stedelijke referentiescenario's voor 2030 en 2040 zijn beleidsconsistenter. Hierin is beleid dat nog niet is vastgesteld - maar dat al langjarig onderdeel uitmaakt van het stedelijk beleid - doorgetrokken naar de toekomst. Denk aan uitbreiding van betaald parkeren en kwaliteitsverbeteringen van het fietsnetwerk door kleine ingrepen en onderhoud. In deze stedelijke referentiescenario's voor 2030 en 2040 wordt rekening gehouden met een grotere verandering in reisgedrag/reisvoorkeuren in en naar de meest verstedelijkte gebieden (stedelijkheidsgraad 5 en 6) dan in de WLO-scenario’s. Verder gaan de scenario’s uit van een beperkte verandering in reisgedrag in de minst verstedelijkte gebieden (stedelijkheidsgraad 1-4). Daarnaast wordt in deze scenario’s rekening gehouden met gelijkblijvende kosten van autogebruik, veroorzaakt doordat de daling door elektrisch rijden wordt gecompenseerd door heffingen op netwerken of belastingen.

Toepassing van het model

Het V-MRDH 3.0 is eind 2023 door Goudappel opgeleverd en eigendom van de Metropoolregio (MRDH). De MRDH heeft hiermee weer een actueel verkeersmodel om verkeersintensiteiten in te zien, milieuonderzoeken op te baseren en modelstudies uit te voeren.

De MRDH levert het model ook uit aan marktpartijen om namens gemeenten of projectontwikkelaars analyses of modelstudies mee uit te voeren. In deze modelstudies kan op projectbasis voor nieuwe projectvarianten in uitgangspunten gevarieerd worden door bijvoorbeeld wijzigingen door te voeren in de infrastructuur, ruimtelijke planvorming (SEG) of beleidsinstellingen t.o.v. één of meerdere scenario’s van een modeljaar. Hiermee kunnen onder andere de effecten op de modal split (de verdeling van het verkeer over de vervoerswijzen) en de ritgeneratie inzichtelijk worden gemaakt.

Opdrachtgever: Metropoolregio Rotterdam Den Haag
Jaar: 2022/2023- heden