Simulatiemodel ArenAPoort geeft inzicht in doorstroming en veiligheid voetgangers en fietsers

ArenAPoort

De evenementenlocaties in ArenAPoort in Amsterdam (Johan Cruijff ArenA, Ziggo Dome, AFAS Live en in de toekomst een theater) trekken grote aantallen bezoekers. Dat leidt tot druk op de openbare ruimte en de stationshal. De komende jaren neemt die druk verder toe door de bouw van duizenden woningen en 250.000 m² kantoorruimte. Tegelijkertijd wil de gemeente Amsterdam de verblijfskwaliteit van de openbare ruimte verbeteren: sociaal veiliger, minder stenig en meer ruimte voor groen, ontmoeten en sport en spel. Wat betekent dat in de toekomst voor de veiligheid en doorstroming van voetgangers in ArenAPoort? Die vraag beantwoorden we met een dynamisch simulatiemodel.

Dynamisch simulatiemodel 

Simulatiemodellen geven inzicht in hoe weggebruikers de openbare ruimte gebruiken, of er voldoende capaciteit is en eventuele bottlenecks of andere risico's in het ontwerp. Dat draagt weer bij aan het verkrijgen van juiste beslisinformatie ten behoeve van de besluitvorming. Het dynamisch simulatiemodel dat we voor Amsterdam ontwikkelden, beschrijft de openbare ruimte tussen station Strandvliet, station Bijlmer ArenA, De Entree en de toekomstige Smart Mobility Hub – dat samen één groot voetgangersgebied vormt. Naast de reguliere voetgangers in dit gebied (bewoners en bezoekers van de bioscoop of winkels) komen er tijdens de uitstroom van triple-evenementen (piekmomenten waarop er in zowel de Arena, AFAS Live en Ziggo Dome evenementen plaatsvinden) binnen 30 minuten bijna 100.000 voetgangers bij. Bijzonder aan dit model is dat we deze grote aantallen voetgangers simuleren en de afwikkelingskwaliteit en interactie tussen de stromen bekijken. 

Zowel fietsers als voetgangers 

Aangezien er naast voetgangers ook veel fietsers in het gebied zijn, namen we ook hen mee in het model. Om de interactie tussen deze twee in detail te kunnen simuleren én toetsen, ontwikkelden we het model in Viswalk, software voor dynamische crowdsimulaties. Om de capaciteit van de stations goed in beeld te krijgen, namen we ook de OV-poortjes en trappen naar de perrons mee. Daarnaast bevat het model mobiele obstakels zoals horeca en sanitaire voorzieningen aanwezig tijdens evenementen.

Voetgangers na evenement Bijlmer Arena

Grote stroom voetgangers op station Bijlmer Arena na een evenement

Combinatie van bestaande databronnen en praktijkobservaties 

Het model is gebaseerd op bestaande databronnen gebruikt door de gemeente, GVB, NS en ProRail (denk aan reizigersdata van de stations in dit gebied en bezoekersaantallen van evenementen en andere locaties). Deze data verrijkten we met praktijkobservaties op een genoemde piekdag (dag met hierboven genoemde triple-evenementen).

Analyse doorstroming en voetgangersveiligheid 

Ons flexibele dynamische crowdsimulatiemodel geeft inzicht in de toekomstige situatie en maakt het mogelijk om verschillende realistische scenario’s te analyseren op doorstroming en voetgangersveiligheid. Dat geeft de gemeente goede beslisinformatie voor het ontwerpproces voor evenementlocaties en ov-knooppunten. Uit onze analyse van het huidige plan openbare ruimte, bleek bijvoorbeeld dat de doorstroming op de Johan Cruyff Boulevard acceptabel blijft, maar er knelpunten ontstaan op de Passage. Inzichten waar de gemeente direct mee aan de slag kan.

Voorbeeld van een simulatie met het model

Zelf simulaties en analyses doen

Naast het model en deze analyse, leverden we ook een matrix-tool op. Deze vertaalt factoren die van invloed zijn op doorstroming en veiligheid (zoals de modal split, het totaal aantal bezoekers en de gemiddelde autobezetting) naar input voor het simulatiemodel. In combinatie met het bijbehorende beoordelingskader kan de gemeente nu dus ook zelf simulaties maken en analyses doen.

Ander bijkomend voordeel van dit project: we brachten de verschillende wensen en eisen van alle stakeholders (evenementlocaties, politie, NS en GVB) in kaart. Dat helpt de gemeente bij het creëren van draagvlak voor toekomstige plannen. 

Opdrachtgever: gemeente Amsterdam 
Jaar: 2023