Ov-knooppunten: in 4 stappen naar toekomstvisie en handelingsperspectief

Oplossing

Op veel ov-knooppunten spelen specifieke opgaven. Denk aan een aanpassing van de weginfrastructuur rondom een ov-knoop, de aanleg van een fietsenstalling, de elektrificatie van een busstation, het vergroten van de capaciteit van perrons of het verbeteren van wachtvoorzieningen. Wat de aanleiding ook is, vaak blijkt al snel dat het vraagstuk onderdeel is van een groter geheel. Hoe krijgt u het totaalplaatje scherp? Hoe ontwikkelt u een toekomstvisie voor een locatie waar veel partijen actief zijn en waar verschillende belangen samenkomen? En hoe zorgt u ervoor dat een investering op de korte termijn bijdraagt aan de ambitie van het knooppunt op de lange termijn? Wij helpen u met onze aanpak voor het inrichten van ov-knooppunten.

De waarde van ov-knooppunten

Zoals beschreven in het Toekomstbeeld ov, leveren goed ingerichte ov-knooppunten een belangrijke bijdrage aan verschillende maatschappelijke doelen:

Het versterken van de sociale inclusiviteit doordat banen, zorg, onderwijs en andere voorzieningen beter toegankelijk worden voor iedereen.
Het verbeteren van het rendement van het ov-systeem, wat er opnieuw aan bijdraagt dat mobiliteit beschikbaar blijft voor iedereen.
Het versnellen van de mobiliteitstransitie doordat goed ingerichte ov-knooppunten mensen kunnen verleiden vaker gebruik te maken van het ov en deelmobiliteit, ten koste van de auto.
Het verbeteren van de economische vitaliteit in een gebied door het vestigingsklimaat voor bedrijven en andere voorzieningen te optimaliseren

Van ov-knooppunt naar ov-hub

Centraal in onze aanpak staat de transformatie van ov-knopen naar ov-hubs. Een ov-hub vormt een overstappunt in de grotere ketenreis van deur tot deur. Ov-hubs zorgen ervoor dat ritten gecombineerd kunnen worden en laten reizen efficiënter verlopen. Door het inrichten van ov-hubs, is overstappen niet langer een moment van discomfort, maar juist een moment van comfort. Een ov-hub maakt de overstap namelijk zo gemakkelijk mogelijk en is tegelijkertijd een fijne plek om te verblijven. Er zijn voorzieningen als flexwerkruimtes, pakketmuren of een supermarkt, sportschool of kinderdagverblijf. Een belangrijke randvoorwaarde hierbij is dat de ov-hub veilig en schoon is.

Integraal het ov-knooppunt onderzoeken

Op basis van alle ervaringen die onze adviseurs hebben opgedaan met het inrichten van ov-knooppunten, ontwikkelden wij een efficiënte aanpak die ruimte biedt voor maatwerk. We bekijken de ov-knoop altijd vanuit twee schaalniveaus:

Het netwerkniveau: op welke wijze is de knoop een schakel in een regionale en landelijke context?
Het locatieniveau: hoe functioneert de knoop op zijn locatie?

Daarnaast zijn er twee invalshoeken:

Mobiliteit: een ov-knoop ontstaat vanuit een verknoping van diverse mobiliteitsstromen. We onderzoeken welke verplaatsingen de knoop faciliteert.
Ruimte: de knoop is onderdeel van de openbare ruimte. We onderzoeken welke rol de knoop vervult in de omgeving en welke invloed deze hierop heeft.

De schaalniveaus en invalshoeken vormen samen de context voor vier thema’s. Deze thema’s worden in een handelingsperspectief uitgewerkt, waarbij de gebruiker centraal staat:

Plaats: welke rol vervult de knoop in de stedelijke context?
Mobiliteit: wat is de bereikbaarheid van het ov-knooppunt?
Ov-knoop: geeft de knoop functioneel antwoord op de behoefte van de reiziger?
Verblijven: hoe wordt de knoop beleefd door de gebruiker?

Ontdek meer over het belang van een integrale aanpak van ov-knooppunten

Rianne Roeleveld (adviseur mobiliteit & ruimte) vertelt waarom ov-knooppunten dé sleutels zijn in de mobiliteitstransitie

In 4 stappen naar een toekomstvisie en handelingsperspectief

De opgaven definiëren

We bepalen samen met u als opdrachtgever welke relevante stakeholders betrokken moeten worden bij het proces. Door gezamenlijk vanuit de vier genoemde thema’s de ov-knoop te beschouwen, ontstaat een gedragen totaalbeeld van het functioneren van de ov-knoop. De specifieke aanleiding, zoals de aanleg van een fietsenstalling of het vergroten van de perroncapaciteit, wordt onderdeel van de ontwikkeling van een toekomstbestendige ov-knoop.
Wensbeeld vastleggen in een integrale toekomstvisie

Op basis van de wensen die de stakeholders hebben, bepalen we het huidige en toekomstige kwaliteitsniveau van de vier thema’s. We werken het wensbeeld uit in een door alle stakeholders gedragen integrale toekomstvisie.
Koers en kernopgave vaststellen

Om te komen tot de gewenste toekomstvaste ov-knoop definiëren we diverse concrete opgaven. In de praktijk zien we vaak dat één kernopgave sterk bepalend is voor de toekomstige ontwikkeling en daarmee de koers voor de ontwikkeling van de gehele knoop bepaalt. Samen met de stakeholders maken we een plan van aanpak voor deze kernopgave.
Opstellen van een programma van eisen en ontwikkelagenda

Vanuit de vastgestelde koers bepalen we welke onderdelen uitgewerkt moeten worden en leggen deze vast in een programma van eisen. Een stedenbouwkundige partij kan op basis hiervan aan de slag met het ruimtelijk vormgeven van alle wensen en eisen.

De integrale visie en gewenste eindsituatie voor het ov-knooppunt vertalen we naar een ontwikkelagenda die definieert welke stappen er genomen moeten worden. Zo bieden we concreet handelingsperspectief voor alle betrokken partijen.

Concreet handelingsperspectief

Samengevat zorgt onze aanpak ervoor dat alle stakeholders een duidelijk en compleet beeld krijgen van de huidige én de gewenste situatie voor het ov-knooppunt. Ook wordt duidelijk wat er nodig is om het wensbeeld te realiseren. We definiëren de koers, stellen een programma van eisen op, en leggen onze integrale visie vast in een ontwikkelagenda om te zorgen voor concreet handelingsperspectief waarmee u als opdrachtgever aan de slag kan.

Links een voorbeeld van de huidige situatie per thema. Rechts, de toegevoegde lichte kleuren tonen de te nemen kwaliteitssprong per thema.

Waarom wij u goed kunnen adviseren over de inrichting van een ov-knooppunt

Procesbegeleiding: Wij kennen de belangen van de verschillende stakeholders goed, waardoor we kunnen zorgen voor de juiste gesprekken met de juiste spelers. Zo komen we gezamenlijk tot een gedeelde ambitie en concrete vervolgstappen. Als objectieve partij kunnen wij dit proces uitstekend begeleiden.
Een voorloper op dit kennisveld: We beschikken over veel ervaring en kennis doordat we o.a. betrokken waren bij het opstellen van het landelijk ov-toekomstbeeld “Ketens & Knopen” voor de Rijksoverheid. Ook is Goudappel de eerste partij die de ambities van een klant heeft vertaald naar een concreet programma van eisen voor het ov-knooppunt in Eindhoven.
Kwalitatief hoogwaardige data: Wij baseren ons advies op data uit zowel openbare bronnen zoals GIS, als op onze eigen databronnen zoals het NVP, OmniTRANS Spectrum en onze verkeersmodellen. Deze data zetten we om in heldere beslisinformatie.
Efficiënt en effectief werken: We hebben alle expertise met betrekking tot mobiliteit in de breedte in eigen huis. Hierdoor kunnen we intern snel schakelen tussen verschillende subexpertises, zoals ov, parkeren, ruimtelijk ontwerp, beleving en locatieontwikkeling.
Innovatief: Goudappel zet actief in op innovatie wat leidt tot efficiëntere processen, zoals het automatiseren van GIS-analyses.