Visievorming en procesbegeleiding invoering 30 km/u Rotterdam

Stockholm declaration: 30 km/u de norm

In 2020 ondertekenden 130 landen – waaronder Nederland - de Stockholm Declaration, een internationale afspraak om de verkeersveiligheid wereldwijd te verbeteren. Een van de belangrijkste maatregelen is het invoeren van 30 km/u in gebieden waar kwetsbare weggebruikers en voertuigen zich mengen. Ruim 80% van de ongelukken gebeurt namelijk op een weg waar mensen 50 km/u rijden. Op 30 km/u wegen is de overlevingskans 90% hoger dan op 50 km/u-wegen.

De voordelen van 30 km/u:

• Minder kans op ongelukken met gewonden: de kans dat een voetganger een ongeluk met 30 km/u overleefd is 90%. Een auto heeft bij een snelheid van 50 km/u twee keer zo lang nodig om te remmen en tot stilstand te komen.
• Minder verkeerslawaai: een auto produceert bij een lagere snelheid minder geluid.
• Geen extra reistijd
• Goede doorstroming verkeer
• Meer ruimte voor fietsers en voetgangers: er komt meer ruimte vrij om fiets- en voetpaden te verbreden op wegen waar auto's minder hard rijden.

Kortom, met minder snel verkeer wordt het in de stad veiliger en meer relaxed.

Bekijk de video waar de gemeente Rotterdam samen met Veilig Verkeer Nederland de remweg van een auto demonstreert met 50 km/uur en 30 km/uur.

Afweegkader

Sinds 2020 hebben wij samen met de gemeente Rotterdam aan de invoering van meer 30 km/u-wegen in de stad gewerkt, waarbij we betrokken zijn geweest bij de visie- en planvorming.

Voordat de gemeente met de invoering van 30 km/u-wegen kon startten, is eerst bepaald welke straten de hoogste urgentie kenden. Dit onderzochten we aan de hand van een zorgvuldige analyse van verkeersbeelden, de gebruikers, ongevalsgegevens en de inrichting van wegen.

Doordat Rotterdam destijds vooruit liep op de landelijke kaders en richtlijnen hebben we samen met de gemeente een afweegkader opgesteld om te bepalen welke wegen in aanmerking komen voor een transformatie naar 30 km/u. Dit kader houdt rekening met de functie van een weg, de omgevingskenmerken en de doelgroepen die ervan gebruikmaken. Hierdoor ontstaat een eerste beeld van welke wegen geschikt zijn en welke niet. Door middel van het afweegkader en gesprekken met stakeholders identificeerden we een grote set van Rotterdamse straten die in aanmerking komen voor de invoering van 30km/u. 

Rotterdam kiest voor een gefaseerde aanpak

Het invoeren van 30 km/u op stedelijke wegen is complex. Naast planning, budget voor regulier onderhoud en lopende projecten in de stad hadden stakeholders een belangrijke rol. De invoering van 30km/u kan namelijk effect hebben op hun dienstuitvoering. Denk aan openbaar vervoer, logistiek verkeer en nood- en hulpdiensten. Op basis van gesprekken met deze partijen en andere betrokkenen (zoals bewoners, wijkraden en belangenpartijen), informatie over geplande onderhoudsopgaven (zoals rioleringsvervanging) en de samenhang met grote stadsprojecten (zoals de transformatie van het Hofplein), stelden we een fasering in meerdere stappen voor. 

Waar Amsterdam koos om alle straten in één keer aan te pakken, kiest Rotterdam voor een gefaseerde aanpak:

Stap 1: Het aanpakken van de meest urgente straten, zoals de Walenburgerweg, waar de urgentie voor een verkeersveiligere weginrichting het hoogst was.

Stap 2: De invoering realiseren bij straten: 

• Waar het relatief gemakkelijk is om 30 km/u in te voeren;
• Met een urgentie hoog;
• Waar zich een koppelkans voordoet, bijvoorbeeld bij gepland onderhoud. Dit zijn straten waarbij een negatieve impact voor stakeholders (ov, hulpdiensten, etc.) minimaal is.

Stap 3: De stadsbrede invoering van 30km/u als norm. Voor de resterende straten wordt onderzocht of en op welke manier een transformatie naar 30km/u mogelijk is, en binnen welke termijn. Het gaat om straten waar de invoering van 30 km/u negatieve effecten heeft op het ov en hulpdiensten, of waar de weginrichting ingrijpend moet worden aangepast om 30km/u in te voeren. 

In 2025 staat stap 2 op de planning: bij 115 straten wordt 30 km/u als maximale snelheid ingevoerd.

Verwachte verkeerseffecten in beeld brengen

Gedurende het proces voerden we meerdere modelberekeningen uit om de effecten van de invoering van 30 km/u in de verschillende fases in kaart te brengen. Met de berekeningen kregen we inzicht in het effect op bestaande verkeersstromen en mobiliteitskeuzes. Deze modelberekeningen dienden daarnaast als basis om de effecten op geluid, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en doorstroming te berekenen. 

Visievorming met stakeholders

Bij de invoering van 30 km/u op een grote schaal zoals in Rotterdam is het belangrijk om stakeholders te betrekken door middel van participatie. De invoering heeft namelijk effect op diverse stakeholders, zoals ov, nood- en hulpdiensten en gemeentelijke diensten. De invoering van 30 km/u roept daar soms bezwaren op: heeft dat niet een negatief effect? Om de belangen van verschillende stakeholders samen te brengen, stelden we samen met RET, MRDH en de gemeente Rotterdam eenposition paper OV en 30km/u op. Hierin staan de belangen van stakeholders, gevolgen van 30 km/u en inzet en gezamenlijke afspraken. Hiermee geven de partijen aan dat ze de impact op het ov zoveel mogelijk willen beperken. De invoering van 30 km/u kan namelijk ook juist kansen bieden. 

Naast de belangen van de organisaties, zoals ov-partijen en nood-, hulp- en gemeentelijke diensten, namen we ook de input van Rotterdammers mee in een gezamenlijke visie. Hiervoor voerden we veel gesprekken met de bewoners van Rotterdam, zowel 1-op-1 als via wijkraden. Veel bewoners gaven aan voor de invoering van 30km/u te zijn. Tijdens bewonersavonden deelden we de plannen van de gemeente en scherpten deze aan met inbreng van bewoners. 

Belang van brede expertise

Dit project bewijst hoe belangrijk het is om thema’s als 30 km/u integraal te benaderen. Onze expertise op het gebied van visievorming over 30 km/u, beleid, openbaar vervoer, verkeersveiligheid en modelberekeningen kwamen hierbij goed van pas. De gemeente Rotterdam kan de komende jaren aan de slag met een helder onderbouwd plan.

Opdrachtgever: Gemeente Rotterdam
Jaar: 2021 – 2024