Gebiedsontsluitingsweg 30 (GOW30): concreet concept voor de invoering van 30 km/u

De voordelen van 30 km/u 

De invoering van 30 km/u heeft verschillende voordelen: 

• Verbeterde verkeersveiligheid: kans op overlijden is drie keer kleiner dan bij 50 km/u

• Past bij verstedelijking: meer nadruk op ruimte-efficiënte vervoerwijzen

• Draagt bij aan gezondheid: maakt fietsen en wandelen een aantrekkelijker alternatief

• Verbeterde luchtkwaliteit en minder geluidsoverlast 

• Draagt bij aan sociale inclusie: door minder verkeershinder is er meer ruimte voor kwetsbare groepen 

• Draagt bij aan duurzaamheid: meer ruimte voor klimaatadaptatie en naar verwachting neutraal effect op CO₂-uitstoot 

Aan de slag met de invoering van 30 km/u: het belang van integraal denken 

Veel gemeenten staan nog aan de vooravond van de invoering van 30 km/u. Sommige (vooral grote) steden – Amsterdam, Rotterdam maar ook Gouda - hebben de ambitie om in korte tijd veel wegen te transformeren naar 30 km/u-wegen. De meeste gemeenten kiezen echter voor een geleidelijke aanpak. Problematische grijze wegen en wegen die al bovenaan de lijst voor onderhoud staan, worden hier het eerst aangepakt. Belangrijk uitgangspunt hierbij: de invoering van 30 km/u is geen kwestie van enkel verkeersveiligheid maar vraagt om een integrale blik met aandacht voor zowel verkeerskundige als ruimtelijke aspecten.  

30 km/u en OV 

Nog steeds wordt de invoering van 30 km/u als bedreiging voor het openbaar vervoer gezien. Een lagere maximumsnelheid leidt namelijk tot langere rijtijden en dat kan zorgen voor minder reizigers, wat weer zorgt voor verlies aan inkomsten. Maar dat hoeft niet. Door vervoerders vroegtijdig te betrekken en te kiezen voor een bus- en tramvriendelijke inrichting van wegen, biedt de invoering van 30 km/u juist veel kansen voor het ov. Ontdek tips en aandachtspunten in deze pdf.

30 km/u in de praktijk brengen met GOW30 

Alleen een 30 km/u-bord plaatsen is niet voldoende, u moet ook de inrichting van wegen aanpakken om zo te komen tot een veilige en geloofwaardige inrichting. U kunt daarbij gebruik maken van het nieuwe wegtype GOW30. Dit nieuwe wegtype is geïntroduceerd voor gebiedsontsluitingswegen met zowel een verkeers- als een verblijfsfunctie. Er is hier veel verkeer en een mix van verschillende weggebruikers, zoals auto’s, bussen, fietsers en voetgangers, maar er gebeurt ook veel rondom de weg. Vaak zijn dit ook wegen waar geen veilige fietsvoorzieningen aanwezig zijn. Het zijn precies deze wegen waar de meeste verkeersongelukken gebeuren. 

Afwegingskader GOW30: hulpmiddel bij keuze voor 30 of 50 km/u

Voor gemeenten die aan de slag willen om meer wegen 30 km/u te maken, is er een afwegingskader beschikbaar. Dit afwegingkader is door Goudappel en DTV Consultants opgesteld voor CROW. Met het afwegingskader is het mogelijk te bepalen waar 30 km/u wenselijk en waar 50 km/u op een veilige manier mogelijk is. In het schema is de aanpak samengevat.

Het afwegingskader in groot scherm bekijken?

In 7 stappen aan de slag met GOW30 

Het schema helpt om te bepalen welke wegen in aanmerking komen voor 30 of 50 km/u. Het zegt echter nog niet precies hoe u dat het beste doet . We helpen u daarom alvast op weg. Wie aan de slag wil met het afwegingsschema, doet dat het beste aan de hand van de volgende zeven stappen: 

1. Verken de knelpunten en mogelijkheden 
   Het is niet de vraag of er meer wegen komen met 30 km/u als snelheidslimiet maar wanneer. Zorg dat u als gemeente weet wat uw visie is op 30 km/u. Tegelijkertijd geldt: nog niet alle wegen in de gemeente worden door het afwegingsschema beïnvloedt. Verken dus voor welke wegen aanpassing wenselijk en nodig is. 
    

2. Maak uw ambitie helder 
   Het schema biedt veel vrijheid aan wegbeheerders. Voor u door het schema loopt, is het zaak om drie keuzes te maken: 
   
   1. In hoeverre wil ik GOW30 toepassen? (dit moet volgen vanuit de gekozen visie)
   
   2. Beperken we ons tot wegen die niet voldoen qua veiligheid of hebben we bredere ambities? Heb hierbij extra aandacht voor oversteeklocaties, zoals schoolomgevingen en het voorkomen van sluiproutes. 
   
   3. Gaan we voor een snelle invoering of koppelen we de invoering aan bestaande projecten (en evt. laaghangend fruit)? Ook pilots met nieuwe vormen van wegontwerp- en beheer behoren tot de mogelijkheden. 
    

3. Betrek vervoerders, nood- en hulpdiensten en bewoners 
   Wanneer de ambitie helder is, is het tijd om door het afwegingsschema te lopen. Doe dat eerst intern om helder te krijgen voor welke keuzes u staat. Betrek vervolgens partijen zoals vervoerders, nood- en hulpdiensten en bewoners. 
    

4. Denk na over de inrichting 
   Op wegvak- en projectniveau ligt vervolgens de uitdaging om te komen tot geschikte vormgeving. Landelijke richtlijnen worden verwacht, maar zijn er op dit moment nog niet. In de pdf 'Gereedschapskist GOW30' vindt u inspiratie voor wegkenmerken, fietsvoorzieningen en basisprofielen.
    

5. Overleg met politie over juridische kaders en handhaving 
   Er zijn (in ieder geval nu nog) enkele juridische hobbels te nemen om GOW30 daadwerkelijk door te voeren. Overleg daarom goed met de plaatselijke vertegenwoordiging van de politie over invoering en handhaving. 
    

6. Aan de slag
   Plan en ontwerp aan de hand van de genoemde richtlijnen en richt wegen opnieuw in.
    

7. Monitor de effecten 
   GOW30 is een nieuw instrument. Daarom is het zo belangrijk om ervaringen te verzamelen en de effecten van 30 km/u op verkeersveiligheid, tevredenheid en leefbaarheid in kaart te brengen. Deel deze ervaringen met elkaar. 

Om beter inzicht te krijgen in de effecten van 30 km/u, onderzoeken we samen met DTV Consultants de tot nu toe opgedane ervaringen. Heeft uw gemeente al ervaring opgedaan?