Participatie: voor breed gedragen besluitvorming
Participatie speelt een nog belangrijkere rol in projecten op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling nu de nieuwe omgevingswet in werking is getreden. Deze wet stimuleert vroegtijdige en intensieve participatie van belanghebbenden om zo in een vroeg stadium alle belangen in beeld te krijgen en deze mee te nemen in het besluitvormingsproces. Bij Goudappel hebben we participatie altijd al gezien als een essentieel onderdeel van een goed (ontwerp)proces, aangezien het meenemen van de input van belanghebbenden bij de start van een project, de kans op een breed gedragen oplossing en het best mogelijke resultaat aanzienlijk vergroot.
De participatieladder: van weinig tot veel zeggenschap
Participatie kan verschillende vormen aannemen, variërend van het informeren van belanghebbenden, waarna men de kans krijgt te reageren, tot vormen waarbij belanghebbenden een zeer belangrijke, vaak zelfs doorslaggevende rol uitoefenen en daadwerkelijk meebeslissen. In onze projecten kiezen we voor de vorm die het beste past bij het doel dat onze klant wil bereiken. We streven er echter wel naar belanghebbenden op z’n minst te raadplegen omdat wij ervan overtuigd zijn dat dit het resultaat en draagvlak ten goede komt.
De participatieladder
Verschillende participatievormen, afgestemd op de vraag
Onze adviseurs hebben veel ervaring met het toepassen van verschillende vormen van participatie. We organiseren bijvoorbeeld regelmatig schetssessies met betrokkenen, waarin we gezamenlijk werken aan het ontwerp van een nieuwe straat, buurt of wijk. Ook bevragen we complete woonwijken door middel van digitale enquêtes, of houden we interviews en organiseren we focusgroepen. Soms werken we samen met belanghebbenden verschillende pilotsituaties uit die we vervolgens testen en monitoren. Maar ook meer onconventionele participatievormen worden ingezet, zoals bijvoorbeeld pop-up sessies op straat. We houden rekening met het feit dat verschillende participatievormen leiden tot verschillende uitkomsten. Wij adviseren onze opdrachtgevers dan ook altijd over de best passende vorm.
Veelvoorkomende groep respondenten bij traditionelere vormen van participatie
Inclusieve participatie
Steeds meer opdrachtgevers hebben oog voor het feit dat participanten een representatieve afspiegeling moeten vormen van het gebied waarin wordt gewerkt. Met traditionele/conventionele participatievormen wordt vaak slechts een beperkte afspiegeling van de eigenlijke doelgroep bereikt. We zien dan dat veelal oudere mannen van Nederlandse afkomst deelnemen. Wij streven er dan ook naar om ook ‘unusual suspects’ aan tafel te krijgen.’ Dit vraagt om nieuwe vormen van participatie. Zo zijn jongeren online beter te bereiken, vinden vrouwen participatie in kleinere groepen prettig en hebben mensen met een druk schema of kinderen baat bij participatievormen met een vrije inloop. Door actief gebruik te maken van organisaties in het gebied, zoals buurtverenigingen, de sportschool of de carnavalsvereniging, bereiken we ook andere groepen dan gebruikelijk.
Participatie als voorwaarde voor het beste resultaat
- Wij helpen onze opdrachtgevers bij de keuze voor de best passende participatievorm en bij het identificeren en aan tafel krijgen van de juiste stakeholders. Samen maken we de keuze wie je wel én wie je juist niet uitnodigt voor participatie.
- Daarnaast adviseren we bij het afwegen van de verschillende belangen van deelnemers om zo tot een weloverwogen en gedragen keuze te komen.
- Het goed organiseren van participatie leidt uiteindelijk tot meer inclusieve en breed gedragen oplossingen van hoge kwaliteit, die passen in de lokale context en bij de specifieke behoeftes van de omgeving.
Projecten waarin participatie een grote rol speelde
