Fietsgebruik stimuleren? Vergeet gedragsfactoren niet
Het fietsgebruik in Nederland is hoog, maar het kan nog hoger. Op afstanden die prima te fietsen zijn, kiezen mensen nog lang niet altijd voor de fiets. Ook geldt dat onder bepaalde bevolkingsgroepen het fietsgebruik nog laag is in vergelijking met andere groepen. Hoe stimuleren we fietsgebruik?
Waarom alleen infrastructuur niet genoeg is
Wanneer het gaat over het stimuleren van fietsgebruik, hebben we het al snel over infrastructuur. Ondanks dat snelle, veilige en aantrekkelijke fietsroutes en goede parkeervoorzieningen belangrijke randvoorwaarden zijn om fietsgebruik te bevorderen, hebben potentiële fietsers vaak net een extra zetje nodig. ‘Zachte’ maatregelen, gericht op gedrag zijn onontbeerlijk.
(On)bewuste keuze
Redenen om niet te fietsen zijn divers. Mensen kiezen bijvoorbeeld voor de auto omdat zij denken dat de fiets gedoe geeft of hechten veel waarde aan het comfort van de auto. Vaak spelen bij deze keuzes aannames een grotere rol dan echte ervaring. Dat zorgt ervoor dat mensen helemaal geen echte keuze maken. Uit gewoonte kiezen zij automatisch voor de auto.
Het kan ook zijn dat mensen wél vaker willen fietsen, maar moeite hebben om dat ook daadwerkelijk te doen als het erop aankomt. Ook zijn er mensen die onbekend zijn met de fiets of die negatieve ervaringen met de fiets hebben gehad.
Effectieve gedragsmaatregelen
Hoe laten we deze mensen toch vaker voor de fiets kiezen? De sleutel tot succes zit 'm in effectieve gedragsmaatregelen die aansluiten bij achterliggende motieven en weerstanden. Het is daarvoor belangrijk om aan te sluiten bij psychologische gedragsmechanismen, zoals intrinsieke motivatie en sociale normen.
Voorbeelden van maatregelen die vanuit het perspectief van gedrag het fietsen bevorderen:
- Voorlichting om barrières onder bepaalde doelgroepen weg te nemen
- Fietsprobeer-acties om mensen kennis te laten maken met (elektrische) fietsen
- Campagnes als ‘Ik Fiets’ en ‘B-riders’ om mensen te activeren om binnen een gemeenschappelijk platform de fiets te pakken