Modelleren van deelsystemen en hubs
Deelmobiliteit en hubs krijgen beleidsmatig veel aandacht als oplossing voor mobiliteits- en leefbaarheidsproblemen in vooral stedelijke gebieden. Maar het vooraf kwantificeren van de effecten van deelmobiliteit en hubs is lastig omdat de huidige generatie verkeersmodellen deze innovatieve concepten niet goed kan meenemen. Dat komt doordat de meeste modellen niet de volledige verplaatsingsketen van individuen modelleren, persoonlijke voorkeuren buiten beschouwing laten en de beschikbaarheid van (deel)voertuigen niet meenemen. Onze nieuwe generatie verkeersmodellen, OmniTRANS Horizon, kan dit wél.
Een nieuwe visie op verkeersmodellering
Goudappel heeft in 2021 een nieuw type verkeersmodel voor lange termijn prognoses gelanceerd: OmniTRANS Horizon. Dit is een modulaire werkwijze waarin wordt gewerkt met innovatieve modeltechnieken die bovengenoemde problemen oplossen. Het is nu mogelijk om deelmobiliteit en mobiliteitshubs expliciet te modelleren. Voor het nieuwe verkeersmodel in de gemeente Almere werkten we dit concept verder uit.
We ontwikkelden een module binnen OmniTRANS Horizon die iedere combinatie van vervoersmiddelen kan modelleren. In dit geval kozen we voor de combinatie van OV en de OV-fiets waarbij het station als mobiliteitshub gezien wordt met de randvoorwaarden dat de OV-fiets op hetzelfde station ingeleverd moest worden. Aangezien het model de gehele activiteitenketen van een individu modelleert, is deze randvoorwaarde in het model mee te nemen in de berekeningen. Dat vergroot de aantrekkelijkheid van deze optie.
De uitkomsten van deze case study geven verwachtingsvolle resultaten. Zo zien we meer OV-gebruik naar gebieden op relatief grote afstand van haltes, maar wel binnen fietsafstand van de hub. Een verdere uitwerking waarbij het maximaal aantal beschikbare fietsen als extra randvoorwaarde is meegenomen bleek ook goed toepasbaar. Hiermee is het effect van uitbreiding van het aantal OV-fietsen op een station inzichtelijk te maken. Een mogelijke andere toepassing is om reizen via een P+R te modelleren waarin de aantrekkelijkheid van de P+R-locatie, de autoreis naar de P+R en de reis met het OV expliciet worden meegewogen.
Impact op het gehele netwerk schatten
Deze nieuwe aanpak maakt het model klaar voor de beleidsvragen van morgen. Zo is het straks mogelijk om de effecten van het toevoegen van een nieuwe mobiliteitshub of nieuwe vormen van deelmobiliteit in te schatten op het gehele netwerk. Het wordt eenvoudiger om te onderzoeken in welke bevolkingssegmenten, in welke gebieden, maar ook met welke motieven deelmobiliteit relatief meer gebruikt wordt.
De techniek is er klaar voor, maar om met deze innovatie ook toetsbare effecten te modelleren, is meer data met betrekking tot het gebruik van deelmobiliteit en mobiliteitshubs nodig. We verwachten dat deze in de komende jaren steeds meer beschikbaar komt. Tot die tijd kunnen we scenario’s met deelmobiliteit in strategische modellen doorrekenen, maar zullen de uitkomsten nog indicatief zijn. Zeker voor het doen van gevoeligheidsanalyses is dat echter een welkome aanvulling op de gereedschapskist van beleidsmakers.
