Betaald parkeren in Amersfoort Een gevoelig onderwerp dat vraagt om sterk procesmanagement

Bron foto: © gemeente Amersfoort

Het gesprek aangaan en goed blijven luisteren

Na het referendum was er veel behoefte aan erkenning van zorgen en vragen die onder inwoners leefden. Het college van burgemeester en wethouders ging daarom persoonlijk met hen in gesprek. Tijdens deze gesprekken kwamen uiteenlopende ervaringen, zorgen en wensen naar voren. Deze verschilden vaak per wijk of zelfs per persoon.  Zo bleek er in sommige wijken veel onbegrip over de noodzaak van parkeermaatregelen, terwijl anderen juist aandrongen op een snelle invoering.

In deze gesprekken werd ook toegelicht waarom de gemeenteraad dit besluit heeft genomen: niets doen is geen optie als Amersfoort leefbaar en bereikbaar wil blijven. Daarbij werd benadrukt dat inwoners nog wél invloed hebben op de uitvoering van het beleid. De inzichten en ervaringen uit deze gesprekken vormden vervolgens de basis voor de eerste contouren van het parkeerbeleid. Per wijk is bekeken welke parkeerregulering passend is, wat een logische fasering en planning is, en welke vergunningen nodig zijn om aan persoonlijke situaties tegemoet te komen.

Om verder in gesprek te gaan over de invulling en de aanvullende wensen en zorgen, zette de gemeente het participatietraject ‘Praten over Parkeren’ op. Gedurende dit traject zijn gesprekken gevoerd met verschillende vertegenwoordigers van doelgroepen, zoals ondernemers, winkeliers en maatschappelijke organisaties. Ook zijn tijdens diverse inloopbijeenkomsten zo’n 350 inwoners gesproken. Daarnaast is via een vragenlijst de mening van bijna 5.000 inwoners opgehaald.

De Omgevingswet in de praktijk: integraal werken aan mobiliteit

De besluitvorming over het parkeerbeleid is bewust niet losgetrokken van andere beleidsonderwerpen. In plaats daarvan is gekozen voor een integrale benadering, in lijn met de Omgevingswet. Het parkeerbeleid is daarom gekoppeld aan het bredere Omgevingsprogramma Mobiliteit. Hierdoor werd niet alleen duidelijk wat het doel is – een leefbare en bereikbare stad in tijden van groei – maar ook aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan om daarop te kunnen sturen.

Door die koppeling ontstond een samenhangend verhaal: niet alleen over parkeerdruk en vergunningen, maar ook over mobiliteitsgedrag, woningbouwopgaven en de toekomstbestendige inrichting van de openbare ruimte. Dat “het zuur” – zoals betaald parkeren – daarbij het publieke debat domineert, is onvermijdelijk, maar door openheid over het geheel ontstond meer begrip voor het waarom van het beleid.

De verbindende rol van de procesmanager in een complex speelveld

Als procesmanager was adviseur Annet Dijk-Schepman verantwoordelijk voor een goed verloop van het traject rondom de invoering van betaald parkeren. In een context van maatschappelijke en politieke gevoeligheid bewaakte zij voortdurend de balans tussen de zorgen en wensen van inwoners en de doelen van het gemeentelijk beleid. 

Daarnaast hield Annet het overzicht over de voortgang, stuurde bij waar nodig en zorgde voor zorgvuldige afstemming met andere beleidslijnen, waaronder het Omgevingsprogramma Mobiliteit. Hierbij kwam Annet haar inhoudelijke expertise op het gebied van parkeerbeleid goed van pas. Het belangrijkst: goed luisteren, helder communiceren om de juiste boodschap over te brengen, en consequent terugkoppelen. 

Deze combinatie van procesmanagement én vakinhoudelijke kennis bleek onmisbaar om in een complex speelveld voortgang te boeken én draagvlak te creëren.

Concreet beleid dankzij participatie

De input uit het participatietraject leidde tot meerdere aanpassingen aan het beleid. Zo is de fasering van de invoering herzien, zijn nieuwe typen vergunningen ontwikkeld en zijn de tijden waarop betaald moet worden op verschillende locaties aangepast.

Deze wijzigingen zijn helder teruggekoppeld aan alle deelnemers van het participatietraject via een participatieverslag. De gewijzigde en geconcretiseerde plannen zijn vervolgens via een formele inspraakprocedure voorgelegd aan alle inwoners. Naar aanleiding van de zienswijzen zijn de plannen op onderdelen nogmaals aangescherpt, waardoor ze nog beter aansluiten bij de wensen en zorgen van mensen.  Deze wijzigingen zijn door de gemeente en procesmanager helder teruggekoppeld aan de indieners van 460 formele zienswijzen, waarbij iedereen ook een persoonlijke reactie op de eigen zienswijze kreeg.

Tijdens het politieke debat leverde de zorgvuldige terugkoppeling complimenten op. Ook het feit dat er tot het eind ruimte bleef voor inbreng, werd gewaardeerd. 

Procesmanagement maakt het verschil 

Het proces rondom betaald parkeren in Amersfoort laat zien hoe essentieel de inzet is van een procesmanager die zowel inhoudelijke kennis als procesmanagementvaardigheden meebrengt. Een procesmanager houdt koers, zorgt voor verbinding tussen inwoners, ambtelijke organisatie en bestuur, en waarborgt de kwaliteit van het participatieproces – van de eerste gesprekken tot de laatste terugkoppeling.

Vanaf 1 oktober 2025 wordt betaald parkeren in vijf stappen ingevoerd in een groot deel van Amersfoort. Deze gefaseerde invoering maakt het mogelijk om gericht te sturen op bereikbaarheid, leefbaarheid en ruimte voor woningbouw.

Opdrachtgever: gemeente Amersfoort
Uitvoering 2024-2025