Toegankelijke en veilige fietspaden? Brede fietspaden!
Fietspaden worden steeds drukker en worden gebruikt door verschillende typen voertuigen. Uit een landelijke enquête blijkt dat één op tien fietsers een probleem ervaart met drukte op Nederlandse fietspaden, maar het probleem is gelukkig niet groot genoeg is om de fiets te laten staan. En er zijn concrete oplossingen mogelijk om een fietspad aan te passen en het zo 'toekomst proof' te maken.
Uit eerder onderzoek van Goudappel in 2017 is gebleken dat vooral de interactie met andere fietspadgebruikers bijdraagt aan druktebeleving. Het gaat dan vooral om gedrag van anderen dat als asociaal wordt ervaren. Ook Goudappel-adviseur Frank de Winter heeft in zijn afstudeeronderzoekonderzoek "Druktebeleving op Utrechtse fietspaden" (2020) geconstateerd dat in de stad Utrecht bijna 90% van de fietsers de fietspaden druk vinden, en 60% er ook daadwerkelijk last van heeft. Vooral ouderen ervaren de fietspaden als druk. In zijn onderzoek adviseert Frank om naast het bieden van alternatieve routes ook in te zetten op verbreding van fietspaden. Als het gemakkelijker wordt om in te halen, zullen er minder conflicten ontstaan.
Fietsinfrastructuur op orde
In 2021 heeft het CROW Fietsberaad een discussienotitie opgesteld waarin gesteld wordt dat een nieuwe blik op het fietspad nodig is, om voorbereid te zijn op de snel veranderende situatie van de gebruikers en voertuigen op het fietspad. Infrastructuur die op orde is, is één van de belangrijkste aanjagers om de schaalsprong voor de fiets te kunnen bewerkstelligen.
Verschillende verschijningsvormen
De fiets is geen eendimensionaal begrip, maar is een verzameling van voertuigen die als kenmerk hebben dat ze door, overwegend, fysieke inspanning worden aangestuurd, en de gebruiker wordt blootgesteld aan de buitenlucht. In de verschijningsvorm van de fiets is in de afgelopen jaren een grote diversiteit ontstaan door onder meer de komst van de e-bike, en bak- en transportfietsen. Deze verschillende soorten fietsen samen gebruik laten maken van de fietsinfrastructuur is nog steeds prima mogelijk, maar vraagt wel aanpassingen. Naast de toename van het verkeer op het fietspad is ook het toegenomen snelheidsverschil één van de redenen om kritisch naar de maatvoering te kijken. Ook speelt het streven naar inclusieve mobiliteit een belangrijke rol in de keuze om een schaalsprong in de fietsinfrastructuur te maken. Ruim 2 miljoen mensen in Nederland hebben te maken met een fysieke beperking, maar velen kunnen zich met aangepaste voertuigen zoals driewielfietsen, handbikes of duofietsen toch onafhankelijk verplaatsen.
Een paar voorbeelden
Door verbreding van fietsvoorzieningen worden problemen zoals snelheidsverschillen minder groot, en kunnen ook bredere en andersoortige voertuigen gezamenlijk het fietspad gebruiken. Op steeds meer plaatsen worden ook snelle fietsroutes aangelegd. De F35 tussen Hengelo en Enschede is door de ANWB in 2019 uitgeroepen tot de beste fietssnelweg van Nederland. Deze route kenmerkt zich door een hoogwaardige kwaliteit in breedte en comfort. Het brede profiel, vier meter plus veilige kantstroken, zorgt ervoor dat de verschillende gebruikers veilig samen gebruik kunnen maken van het fietspad. Goudappel is vanaf het eerste idee tot realisatie betrokken geweest bij dit project.
Voorbeeld Utrecht
In Utrecht werd een andere insteek gekozen. Op de route “Burgemeester Reigerstraat – Nachtegaalstraat” lagen tot voorkort smalle fietspaden, terwijl deze route een van de drukste fietsverbindingen van Nederland is. In plaats van de fietspaden te verbreden, wat wellicht ten koste zou gaan van de ruimte voor de voetganger of het groen, is een nieuw profiel in realisatie waarbij fietsers worden gemengd met het autoverkeer. De snelheid is teruggebracht naar 30 km/h. Goudappel voerde voor dit ontwerp de verkeersveiligheidsaudit uit.