Fietsstimulering: investeren in infrastructuur én gedrag

Fietsstimulering in het kort:

• Fietsstimulering draagt bij aan actuele thema’s zoals stedelijke inbreiding en de leefbare stad.
• Stedenontwerpers geven steeds vaker prioriteit aan de fiets boven de auto.
• Via scholen en werkgevers kunt u fietsgebruik stimuleren.
• Investeer in comfortabele en aantrekkelijke fietsinfrastructuur.
• Handige hulpmiddelen helpen u op weg - van OmniTRANS Spectrum tot het Nationaal Fietsbeeld.

Het belang van fietsstimulering

Tegenwoordig ontwerpen we steden vanuit het STOMP-ordeningsprincipe. Bij gebiedsontwikkeling krijgen ‘Stappen’ en ‘Trappen’ prioriteit boven andere mobiliteitsvormen. Met het stimuleren van de fiets draagt u bij aan oplossingen voor de grootste hedendaagse uitdagingen:

Meer ruimte in de groeiende stad

In de vier grootste Nederlandse steden groeit het inwonertal tot aan 2035 met 12 procent (Rotterdam) tot zelfs 26 procent (Utrecht), voorspelt het PBL. Ook kleinere steden groeien snel. De benodigde ruimte voor die verstedelijking wordt alleen gevonden als de auto minder ruimte krijgt. De fiets kan deels de plek van de auto als prominente vervoervorm overnemen.

Boost voor de gezondheid

Fietsstimulering zorgt ervoor dat mensen meer gaan bewegen. En wie meer beweegt is gezonder, zowel fysiek als mentaal. Fietsen is bij uitstek een geschikte manier om de vergrijzende bevolking gezond te houden. Het overheidsprogramma 'Doortrappen' heeft als doel om ouderen te laten fietsen.

Schonere en leefbaardere steden

Fietsen draagt bij aan een schonere lucht en vergroot de leefbaarheid. Het neemt minder plek in dan de auto en die ruimte kan gebruikt worden voor groen en een plezierig verblijf.

De fiets als bijdrage aan uw SUMP

Vanaf 1 januari 2027 is een SUMP verplicht voor alle Nederlandse steden binnen het TEN-T (Europese transportnetwerk) met minimaal 100.000 inwoners. Zo’n ‘Sustainable Urban Mobility Plan’ moet bijdragen aan het behalen van de Europese duurzaamheidsdoelen. In de SUMP kan de fiets als groen vervoermiddel een grote rol spelen.

Minder vervoersarmoede, meer sociale inclusie

De fiets is toegankelijk voor vrijwel iedereen. Fietsen helpt vervoersarmoede te verkleinen en zorgt voor sociale inclusie. Daarbij is wel aandacht nodig voor mensen die nog niet kunnen fietsen (niet geleerd, geen geld).

Economische stimulans

Fietsers bezoeken vaker stadscentra dan mensen met een auto. Hoewel fietsers per keer minder besteden in de binnenstad dan de groep die de auto pakt, spenderen zij op jaarbasis uiteindelijk meer. Fietsers dragen zo flink bij aan de economische vitaliteit van steden.

Fietsstimulering: zo gaat u ermee aan de slag

Er zijn allerlei manieren om het gebruik van de fiets te stimuleren. We noemen er vijf.

1. Stimuleer fietsen via scholen

Ongeveer 97 procent van de Nederlandse bassischoolleerlingen woont op fietsafstand van de school. Toch wordt tot 30 procent door de ouders gebracht. Stimuleringsprogramma’s via scholen zijn een uitstekende manier om het mobiliteitsgedrag te veranderen.

2. Zet in op een fiets van de zaak

Goudappel onderzoekt momenteel voor de VNG of er sectorale afspraken over duurzame mobiliteit mogelijk zijn in de cao van aangesloten gemeenten. Reiskostenregelingen gericht op fietsgebruik lijken een welkome aanvulling op de cao’s. Ook de fiscaalvriendelijke fiets van de zaak is een vorm van fietsstimulering. Eye-opener: in Nederland woont driekwart van de mensen binnen een straal van 12 kilometer van zijn werk.

3. Promoot de fiets via ambassadeurs

Elke stad of regio heeft wel prominente inwoners waar men trots op is. Via een promotiecampagne kunnen die ambassadeurs laten zien dat zij graag de fiets pakken, waardoor zij hun stad- of streekgenoten motiveren hetzelfde te doen.

4. Stimuleer fietsgebruik in nieuwe wijken

Wie verhuist, neemt zijn mobiliteitsgedrag onder de loep. Door in nieuwe wijken in te zetten op aantrekkelijke fietspaden met goede verbindingen, doet u aan fietsstimulering. Ook vergeten ontwikkelaars vaak voldoende ruimte in te tekenen voor de stalling van fietsen. Een goede start maakt u via de vijf B’s voor beter fietsparkeren.

5. Investeer in fietsinfrastructuur

Een aantrekkelijke fietsinfrastructuur is snel en veilig. Brede fietspaden met minimale wachttijd (voor een verkeerslicht) nodigen uit tot actieve mobiliteit. Een aantrekkelijke fietsverbinding – zoals een snelfietsroute of fietssnelweg – heeft bovendien geen of weinig obstakels en loopt door een aantrekkelijke omgeving. Onderzoek laat zien dat veel fietsers een iets langere groene route verkiezen boven een kortere, saaie route.

Fietsstimulering: 3 handige tools

Als u het fietsgebruik wilt stimuleren, hoeft u het wiel niet opnieuw uit te vinden. Veel kennis is al voorhanden en er zijn ook allerlei handige tools die u op weg helpen.

1. OmniTRANS Spectrum

OmniTRANS Spectrum is een door Goudappel ontwikkelde databron die voorziet in ruimtelijke data en mobiliteitspatronen voor heel Nederland. Het geeft inzicht in alle aspecten van mobiliteit: van de bestemming van verkeer tot de bereikbaarheid en verkeersintensiteiten. Zo bevat het data over herkomsten, bestemmingen en de ruimtelijke verdeling van banen en inwoners. Deze data zijn essentieel bij het opstellen van mobiliteitsplannen, ook wanneer het gaat over het stimuleren van de fiets.

2. Beleving- en gedragsonderzoek

Belevingsonderzoek zoals Goudappel dat uitvoert, is een uitstekende manier om fietsbeleving mee in kaart te brengen. Bekijk hier 10 tips om fietsbeleving te verbeteren. Goudappel is eveneens sterk in gedragsonderzoek, want wat beweegt mensen om al dan niet de fiets te pakken?

3. Nationaal Fietsbeeld

Op basis van NVP-data (Nederlands Verplaatsingspanel) kan Goudappel uw fietsnetwerk doorlichten. We komen vervolgens met een plan van aanpak voor bijvoorbeeld fietspaden die weinig gebruikt worden. Via het ‘Nationaal Fietsbeeld’ presenteert Goudappel fietstellingen op duizenden locaties in Nederland.

Advies bij fietsstimulering

Voor advies op het gebied van fietsstimulering bent u bij Goudappel aan het juiste adres. Op basis van eigen onderzoek en onze brede datakennis hebben wij precies in kaart op welke doelgroep u zich kunt richten. Goudappel helpt u graag met het opstellen van passend beleid, een gedegen planning, prognoses (via verkeersmodellen) en de uitvoering.