iVRI: het gericht sturen van verkeersstromen met data

iVRI: de intelligente verkeersregelinstallatie in het kort

• iVRI helpt de verkeersveiligheid te verhogen en de bereikbaarheid te verbeteren.
• iVRI draagt bij aan het verlagen van de CO₂-uitstoot.
• Via open standaarden kunnen iVRI’s worden gecombineerd met bestaande verkeerslussen en nieuwe technologieën en datastromen.
• iVRI zorgt voor een verbeterde prioritering van o.a. fiets, ov en hulpdiensten.
• Overheden kunnen gebruikmaken van beproefde methodes die de verkeersafwikkeling laten aansluiten op het gewenste beleid.
• Introduceer iVRI stapsgewijs: kosten-batenanalyse, vaststellen doelen, beleidskeuze, leveranciersselectie, hard- en software-installatie, testen en beheren.

iVRI: het regelen van verkeersstromen

Een intelligente verkeersregelinstallatie (iVRI) is een systeem dat verkeersstromen optimaliseert, door te communiceren met voertuigen en smartphones.

iVRI weet:

• dat er verkeer aankomt
• welk type verkeer dat is
• welke route het neemt
• hoe groot de verkeersstroom is

iVRI kan (in potentie):

• verkeersstromen regelen, zodat er tot 30 procent minder verliestijd is bij het verkeerslicht
• de bereikbaarheid vergroten
• de verkeersveiligheid verhogen
• de CO₂-uitstoot verlagen

iVRI toepassen in de praktijk in 6 stappen:

Een iVRI toepassen in de praktijk is voor elke gemeente anders. Daarom is maatwerk en een afgewogen keuze nodig. Zonder het wiel opnieuw uit te vinden natuurlijk. Gelukkig bestaan er basisstappen voor de invoering van een iVRI. Goudappel heeft alles in huis om dit hele proces te begeleiden.

Stap 1. Maak een realistische inschatting van kosten en baten
Een iVRI biedt veel kansen. Tegelijkertijd liggen de kosten ongeveer een kwart hoger dan voor een reguliere installatie. In hoeverre die kosten zich terugverdienen en op welke termijn, is – mede door de prille ontwikkeling van de iVRI – nog niet duidelijk in kaart gebracht. Het is dan ook noodzakelijk te beginnen met een realistische schets, waarbij naast de genoemde voordelen ook de aandachtspunten inzichtelijk worden:

• De kosten voor een iVRI zijn 25% hoger (o.a. door extra hardware, nieuwe netwerkverbindingen en een grotere en andere rol voor wegbeheerders). Het is van belang inzicht te krijgen in die kosten op basis van ervaringscijfers. Goudappel heeft dat inzicht en kan eveneens assisteren bij een mogelijke subsidieaanvraag.
• Wegbeheerders vragen 15 jaar beheer en onderhoud bij de overstap naar de iVRI. Het is daarmee een keuze, maar ook een risico, voor de lange termijn. Mochten er nieuwe standaarden of technieken komen binnen de iVRI, is een snelle overstap niet altijd mogelijk.
• iVRI is geen wondermiddel, maar een hulpmiddel in de verbetering van de verkeersveiligheid, de verlaging van de CO₂-uitstoot en een optimalere bereikbaarheid. Een goede verkeerslichtenregeling is hiervoor wel de basis.
• Nota bene: de iVRI verbetert de benutting van de capaciteit en nauwelijks de capaciteit zelf.

Stap 2. Beleidskeuze: bepaal uitgangspunten, locatie en vorm
Als het kostenplaatje akkoord is, dan is het zaak een projectteam te formuleren. Daarin zitten, afhankelijk van de grootte van uw organisatie, onder meer een VRI-beheerder, een netwerkbeheerder, beleidsmedewerkers en een aanjager. Is het projectteam eenmaal gevormd, dan volgen er belangrijke keuzemomenten:

• Wat zijn de uitgangspunten van uw beleid? Wat wilt u met iVRI bereiken, op welke termijn en tegen welke kosten?
• Op welke locatie start u en in welke vorm? Een pilotproject is vaak een goede start. Daarin ontdekt u op behapbare schaal wat de iVRI kan betekenen voor de bereikbaarheid van uw gemeente.

Hoewel iVRI’s steeds gangbaarder worden, is het voor veel gemeenten nog nieuw terrein. Tijdens de overstap kan Goudappel u bijstaan bij het analyseren, adviseren, realiseren, ondersteunen en ontzorgen. Ze komen samen in de beproefde (gecertificeerde) methodiek van het Gouden Regelen, een totaalconcept voor de inrichting van een (intelligente) verkeersregelinstallatie.

Tips bij het maken van iVRI-beleid:

• Pak de implementatie van iVRI’s gefaseerd aan. Start bijvoorbeeld eerst met de buitenring.
• Start een proefproject, bijvoorbeeld in combinatie met buurtgemeenten of regio’s.

Integratie in het huidige mobiliteitsbeleid
De iVRI kan helpen het huidige mobiliteitsbeleid vorm te geven, bijvoorbeeld door doelgroepen voorrang te geven. Prioriteer bijvoorbeeld de fiets, het openbaar vervoer, zware vrachtwagens en hulpdiensten, om zo te sturen op CO₂-reductie. In de analyses gebruikt Goudappel hulpmiddelen als COCON waarmee het bepaalt wat de cyclustijd en groenverdeling moet zijn bij een bepaalde verkeersvraag.

Stap 3. Opdrachtfase: kies één of meer leveranciers
Bij de opdrachtfase – wie moet de opdracht uitvoeren – horen diverse vragen, de belangrijkste zijn:

• Met welke leverancier van de iVRI-techniek wilt u als gemeente in zee?
• Kiest u voor één of verschillende leveranciers?

U krijgt te maken met enerzijds een (ITS-)applicatie en anderzijds de hardware. Goudappel beschikt over drie softwaremodules die deel uitmaken van het Gouden Regelen:

1. OmniFlex: lokale kruispuntoplossing voor (i)VRI’s
2. OmniFlow: zorgt voor goede doorstroming in een netwerk van (i)VRI’s
3. OmniConnected: om tijd tot groen of rood te voorspellen (alleen voor iVRI)

Voor wat betreft de hardware kan Goudappel assisteren en adviseren bij de keuze voor een leverancier.

De uitvraag naar een iVRI verloopt via het bestaande inkoopbeleid van de gemeente en via de aanbestedingswetgeving.

Stap 4. Realisatiefase: installeer hard- en software
Als de leveranciers gevonden zijn, begint de installatie van hard- en software. Dat is een specialistisch proces, waartoe onder meer het aanvragen van een wegbeheerdersaccount hoort, evenals het toetsen van de netwerkverbinding. Tot de realisatiefase behoort ook het ondertekenen van de overeenkomst met iVRI-leveranciers.

Overstappen van VRI naar iVRI

Een belangrijke voorwaarde om de overstap van VRI naar iVRI te maken is dat de huidige VRI al een verbinding met een verkeerscentrale heeft, via het IVERA-protocol. Die centrale kan op afstand de VRI functioneel en technisch beheren en regelen. Vaak is die verbinding aanwezig. De VRI heeft dan de benodigde basis en kan dan worden omgebouwd naar een iVRI. Een iVRI is dan voorzien van onder meer een verkeerslichtcontrolesysteem (TLC), een wegkantsysteem (de roadside ITS-station) en een aantal ITS-applicaties. De netwerkverbinding is een vast onderdeel van een iVRI.

iVRI: het gemak van open standaarden

Rondom VRI’s – reguliere verkeerslichten met lage intelligentie – bestaan nu diverse standaarden. Het switchen tussen leveranciers van verkeersregelinstallaties is daarmee lastig. De iVRI gaat uit van open standaarden, waarbij zowel bestaande technieken (zoals verkeerslichten) als toekomstige technieken makkelijk samen kunnen opereren. Met andere woorden: iVRI als netwerk wordt steeds uitgebreider en slimmer, met meer toepassingen tot gevolg.

Stap 5. Acceptatiefase: test de iVRI grondig
De iVRI kan bijna in werking treden. Maar niet voordat er grondig is getest. Werkt het systeem in de praktijk als beoogd? En wat vinden weggebruikers ervan tijdens de testfase? Komen er bij de gemeente klachten of opmerkingen binnen over de gewijzigde verkeerssituatie? Zo ja, verzamel die opmerkingen en kijk hoe u de iVRI ermee kunt verbeteren.

Stap 6. Beheerfase: haal expertise in huis
Bij het beheren van een iVRI of netwerk van iVRI’s komt in de praktijk veel kijken. Het vraagt bijvoorbeeld om nieuwe werkwijzen en andere processen. Al met al is een iVRI beheren complexer dan voorheen. Extra scholing van wegbeheerders kan nodig zijn om adequaat om te kunnen gaan met een iVRI. Goudappel kan helpen bij het inrichten van het beheer.

Meer informatie vindt u in het stappenplan iVRI 2.0 - handreiking voor wegbeheerders van het CROW

Een snelle overstap naar iVRI: de voor- en nadelen

Hoewel de iVRI nog volop in ontwikkeling is, is duidelijk is dat het ‘here to stay’ is. Nu al investeren in slimme verkeersregelinstallaties, in plaats van afwachten, heeft potentie, maar de afweging is maatwerk per wegbeheerder:

• Gefaseerde investering: kiest u straks voor één grote investering, of pakt u het als gemeente of overheid in stappen aan?
• Hoe uitgebreider het netwerk, hoe slimmer het systeem is. Een vroege start biedt meer kansen tot zo’n uitgebreid netwerk.
• Nu leren is straks profiteren: slimme verkeersregelinstallaties leveren een schat aan informatie op over verkeersstromen, die bij verdere uitrol kan worden ingezet. Ook is er meer kennis over de iVRI-techniek zelf voorhanden.
• Investeringen in detectielussen en matrixborden zijn (op termijn) niet meer of in mindere mate nodig.

De aandachtspunten:

• De techniek achter iVRI is nog in ontwikkeling. Nog niet alle theoretische toepassingen zijn ook al in de praktijk uitvoerbaar.
• Diverse technieken laten samenwerken is nog een kwestie van ‘trial and error’. En er komen steeds nieuwe innovaties en technieken bij.

Veranderingen in het iVRI-landschap gaan snel. Hierdoor is het nog onduidelijk wat de consequenties zijn voor het beheer en onderhoud. In aandacht maar ook in geld.

Talking Traffic: de toekomst van iVRI

De toepassingen van iVRI zijn haast eindeloos, zeker als in de toekomst alle verkeersdeelnemers met wegkantsystemen én met elkaar communiceren (via smartphone of slimme techniek aan boord van het voertuig). In dat geval spreekt men van ‘Talking Traffic’. Een brug gaat bijvoorbeeld pas open als het een verkeersluwe periode registreert, en weggebruikers krijgen alleen toegang tot een milieuzone met een emissievrij vervoermiddel. Van slagbomen tot verkeerslichten en toegangshekken: ze weten precies met welk verkeer ze te maken hebben. Talking Traffic biedt ook de mogelijkheid tot:

• Het voorrang geven aan hulpdiensten.
• Het aanbieden van alternatieve routes bij drukte.
• De verbetering van de verkeersveiligheid, door middel van real-time waarschuwingen.
• Het doorgeven van rijrichtingen en maximale snelheden.
• Weergeven van ‘time to green’ en ‘time to red’: weggebruikers kunnen hun rijgedrag aanpassen, als ze weten dat het verkeerslicht nog even op groen of rood blijft.
• Ook bollards (beweegbare toegangspaaltjes), slagbomen en toegangshekken kunnen deel uitmaken van een intelligente verkeersregelinstallatie; zo regelt u bijvoorbeeld de parkeerdruk.

Op de hoogte blijven van iVRI? Schrijf u in voor de nieuwsbrief

iVRI: de stand van zaken

Hoewel iVRI’s en Talking Traffic op papier heel veel interessante toepassingen bieden, is de technologie nog volop in ontwikkeling, zowel in intelligentie als in omvang. Zo telt ons land momenteel pas circa 750 iVRI’s, waarvan er ongeveer 100 succesvol zijn geïmplementeerd via het Gouden Regelen van Goudappel. Rondom Talking Traffic worden momenteel nog veel pilot-projecten georganiseerd.

Praktijkvoorbeelden van iVRI

Laat u inspireren: Den Bosch, Deventer en Nijmegen hebben iVRI’s al succesvol geïmplementeerd, net als de provincies Groningen en Drenthe. Bij zeker 16 VRI’s in Oost-Nederland paste Goudappel al het Gouden Regelen toe, net als bij 5 VRI’s in Zeeland en 9 VRI’s in Oss.

Advies over de implementatie van iVRI’s

De implementatie van iVRI’s vraagt om maatwerk. Er zijn talloze opties mogelijk, die niet altijd nodig zijn en aangeschaft moeten worden. Goudappel geeft hier advies over en biedt een oplossing die bestaat uit innovatieve verkeersregelsoftware, omgevingsanalyse, strategisch advies en ondersteuning bij implementatie. Goudappel denkt mee en levert een flexibele maatwerkoplossing, vanuit de wensen van de wegbeheerder en de verwachtingen van de weggebruiker. Met als resultaat een verkeersveilige situatie, een goede doorstroming, en een geloofwaardige regeling.