Verkeersonderzoek: voordelen en aanpak

Verkeersonderzoek in het kort

• Er zijn verschillende soorten en methoden verkeersonderzoek.
• Verkeersonderzoek is van meerwaarde voor gemeenten, projectontwikkelaars en particuliere eigenaren van infrastructuur. 
• Het biedt inzicht in de zaken die u het eerst moet aanpakken.
• Aan de slag met verkeeronderzoek? Volg het 4-stappenplan. 

Soorten verkeersonderzoek

Verkeerskundigen verstaan onder de term ‘verkeersonderzoek’ het (geautomatiseerd) registreren van verkeersbewegingen of geparkeerde voertuigen. In de praktijk wordt de term vaak breder gebruikt. Het is dan een containerbegrip voor al het onderzoek waarmee de actuele of toekomstige verkeerssituatie op een locatie of in een gebied vastgelegd wordt.  

Voorbeelden van verkeersonderzoek:

• Verkeersveiligheidsonderzoek – het observeren van verkeerssituaties door middel van camera’s of waarnemers op locatie. 
• Parkeeronderzoek – waarnemers of scanauto’s brengen parkeerdruk, parkeermotief of parkeerduur in beeld. 
• Fiets- en voetgangersonderzoek – geeft inzicht in voetgangersstromen en fietsstromen, gedrag en beleving op een bepaalde locatie. 
• Gedragsonderzoek – brengt onder meer in kaart of er omgevingsfactoren zijn die bijdragen aan ongewenst gedrag in het verkeer. 
• Nederlands Verplaatsingspanel (NVP) – onderzoek naar verplaatsingsgedrag: wie verplaatst zich waar, hoe en waarom. 
• Onderzoek verkeersafwikkeling en knelpuntenanalyse – onderzoek naar doorstroming met behulp van verkeersmodellen en verkeersafwikkelingstudies. Een uitkomst wanneer er in een gebied iets verandert of bij locatieontwikkeling. 
• Bereikbaarheidsanalyse – binnen welke tijd en met welke middelen kunnen inwoners op een bepaalde locatie komen? 
• Verkeersmilieu-onderzoek – welke impact heeft het verkeer op uitstoot etc.? 
• Onderzoek openbaar vervoer – via onder meer klanttevredenheidsonderzoek, knelpuntdiagnose, verkeersprognoses en loopstromen op en rond stations onderzoekt Goudappel hoe het ov efficiënter kan. 

Methoden van verkeersonderzoek

Er zijn verschillende methoden om verkeersonderzoek te doen, zoals: 

• Data-analyse – maakt verkeersstromen inzichtelijk met behulp van NVP-data en verkeersmodellen.  
• Verkeerstelling – brengt verkeersstromen en aantallen weggebruikers in kaart met behulp van waarnemers, camera’s of telslangen gekoppeld aan geavanceerde verkeerstellingssoftware. 
• Kentekenonderzoek – helpt bepalen wat bestemmingsverkeer, herkomstverkeer, sluipverkeer en doorgaand verkeer is. 
• Enquête – via vragenlijsten aan omwonenden en bezoekers, bijvoorbeeld over verkeersveiligheid, kan verkeersonderzoek ook de diepte opzoeken. Met behulp van reizigersenquêtes kan de klanttevredenheid in het ov worden gemeten.  
• Observatie en registratie – waarnemers brengen het gedrag van verkeersdeelnemers in kaart. Denk aan gordelgebruik, het dragen van een helm of lichtvoering. 

Veldwerk én analyse

Goudappel werkt nauw samen met NDC Nederland, dat het veldwerk (metingen) uitvoert dat nodig is bij verkeersonderzoek. Goudappel analyseert vervolgens de gegevens en geeft duiding: wat betekent een meting in de context? Dankzij deze samenwerking kunnen we flexibel en efficiënt inspelen op vragen van opdrachtgevers.

Er is veel onderzoek gedaan naar hoe autoverkeer zich gedraagt. Fiets- en zeker voetgangersstromen zijn in mindere mate in kaart gebracht. Hier is steeds meer aandacht voor. 

Verkeersonderzoek: dit levert het op

Door de uitkomsten van de verkeerstellingen van NDC te combineren met de expertise van Goudappel, levert dat u als gemeente het volgende op: 

• Concrete cijfers – u ziet precies welk verkeer waar rijdt en hoeveel verkeer er rijdt.  
• Inzicht – data zeggen pas echt iets als ze in een context worden geplaatst. U krijgt bijvoorbeeld inzicht in welke straat het onveiligst is, of waar de doorstroming straks onder druk komt te staan.  
• Handelingsperspectief – op basis van de cijfers en inzicht volgt handelingsperspectief. Welk kruispunt of straat moet u bijvoorbeeld het eerst aanpakken, en hoe geeft u prioriteit aan wandelaars en fietsers?

Beleidsdoelen waaraan verkeersonderzoek bijdraagt

Verkeersonderzoek biedt bij uitstek inzicht in doorstroming, verkeersveiligheid en prioritering. Zaken die van groot belang zijn in het streven naar een leefbare stad. De meest voorkomende beleidsdoelen waar verkeersonderzoek aan bijdraagt:  

• Bereikbaarheid – verkeersdrukte oplossen of voorkomen is een belangrijke reden om een verkeersonderzoek uit te voeren. Wanneer de leefbaarheid in het geding is vanwege gebrekkige doorstroming, kan verkeersonderzoek worden gecombineerd met metingen van milieu-effecten en geluidsemissie.  
• Verkeersveiligheid – wanneer een kruispunt als onveilig wordt ervaren, biedt een verkeersveiligheidsonderzoek uitkomst. Dit onderzoek kan ook proactief worden ingezet, bijvoorbeeld om te inventariseren of een nieuw aan te leggen weg of kruispunt veilig is. 
• Duurzaamheid – verkeersonderzoek geeft inzicht in de duurzaamheid van mobiliteit en uitstoot in een gebied.  
• Leefbaarheid – met o.a. enquêtes en belevingsonderzoek wordt inzichtelijk hoe inwoners een gebied ervaren.   
• Economische vitaliteit – goede bereikbaarheid is een voorwaarde voor een economisch vitaal centrum. Koopstromenonderzoek maakt inzichtelijk welke impact verkeersingrepen daarop hebben en hoe je positieve effecten kunt versterken. 

De meerwaarde van verkeersonderzoek

De toepassingen van verkeersonderzoek zijn breed. Verschillende doelgroepen kunnen er hun voordeel mee doen: 

• Projectontwikkelaars: plannen onderbouwen  
  Verkeersonderzoek helpt projectontwikkelaars hun plannen voor gebiedsontwikkeling te onderbouwen en stakeholders te overtuigen. Het maakt bijvoorbeeld inzichtelijk of een nieuwe weg nodig is en wat er nodig is om het verkeer goed te verwerken. Kentekenonderzoek geeft bovendien inzicht in verkeersstromen. Waar gaat het verkeer naartoe, waar komt het vandaan en via welke route?   
• Gemeenten en wegbeheerders: ontwikkelen en vlot bijsturen van verkeersbeleid 
  Gemeenten zetten steeds vaker verkeersonderzoek in als de ultieme monitoringstool. Jaarlijks meten ze bijvoorbeeld welke vervoerswijzen in hun stad vaak gebruikt worden. Periodieke en frequente monitoring maakt een vlotte bijsturing van het verkeersbeleid mogelijk.  
• Ov-bedrijven: inzicht in reizigers  
  Verkeersonderzoek maakt duidelijk hoeveel reizigers gebruikmaken van een bepaalde lijn en hoe ze deze waarderen.  
• Particuliere eigenaren van infrastructuur: verbeteren van de doorstroming 
  Luchthavens, veilingterreinen of grote logistieke bedrijven: ze hebben allemaal hun eigen infrastructuur in beheer. Verkeersonderzoek kan hen helpen de doorstroming, parkeermogelijkheden en laad- en loslogistiek te verbeteren. 

Verkeersonderzoek integreren in gemeentelijk beleid: 4 stappen

#1 Bepaal het doel van het onderzoek 
Verkeersonderzoek is nooit een doel op zich, maar komt altijd voort uit een uitdaging of wens. Gemeenten moeten dus eerst afbakenen wat zij willen bereiken met hun verkeersbeleid. Een verkeersonderzoek kan dan een goed middel zijn om in kaart te brengen hoe het bijvoorbeeld is gesteld met de doorstroming of veiligheid van een weg, kruispunt of gebied.  

#2 Kies het juiste verkeersonderzoek 
Er zijn als gezegd veel soorten verkeersonderzoek en bovendien veel verschillende methodieken. Goudappel helpt u graag uw uitdagingen te bepalen en een geschikte methode bij uw doel te kiezen. 

#3 Kies het juiste moment 
Voor de kwaliteit van de resultaten is het belangrijk het juiste moment te bepalen om het onderzoek uit te voeren. Verkeersonderzoek bij een school doe je bijvoorbeeld tijdens de haal- en brengmomenten. En een fietsersonderzoek in de winter kan een heel ander beeld geven dan in de zomer. 

#4 Vertaal de uitkomsten naar beleid
Een verkeersonderzoek genereert veel data. Om tot een goed advies te komen is de juiste interpretatie daarvan een essentiële stap. Door de data in een verkeersmodel te verwerken, wordt het mogelijk verschillende scenario’s te visualiseren. Interpretatie betekent ook: vergelijken met andere verkeersveiligheidskengetallen. Goudappel heeft veel ervaring met het vertalen van de uitkomsten naar beleidsadvies. 

Advies op maat over verkeersonderzoek? We helpen u graag

Goudappel kijkt met een integrale blik naar mobiliteitsuitdagingen. Verkeersonderzoek is een van de methoden om te komen tot een advies op maat. Net zoals strategisch mobiliteitsadvies of verkeersafwikkelingsstudies dat kunnen zijn. Goudappel combineert verkeersonderzoek waar nodig met andere expertise zoals gedragsonderzoek.