Inzicht in de effecten van toekomstige doorfietsroutes in Flevoland

Project

Doorfietsroutes Flevoland

De provincie Flevoland werkt binnen het programma Mobiliteit en Ruimte - thema Fiets aan de ontwikkeling van een samenhangend netwerk van hoogwaardige fietsroutes. In dat kader onderzoekt de provincie de mogelijkheden voor drie belangrijke trajecten: van Almere naar Lelystad, van Urk via Emmeloord naar Marknesse, en van Lelystad via Dronten naar Kampen. Met deze routes wil de provincie inwoners stimuleren om vaker de fiets te gebruiken voor zowel hun dagelijkse verplaatsingen als recreatieve ritten. Om de aanleg van deze routes goed te kunnen onderbouwen, was behoefte aan inzicht in de verwachte effecten: hoe wordt er nu gefietst, wat vinden reizigers belangrijk en waar liggen de grootste verbeterkansen?

Onze aanpak

Om deze vragen te beantwoorden voerde Goudappel een breed onderzoek uit, bestaande uit vier onderdelen.

  1. Enquête onder huidige fietsers
    Om inzicht te krijgen in het gedrag en de beleving van fietsers op de onderzochte trajecten, voerden we op elk van de drie routes een nulmeting uit. Deze meting is uitgevoerd volgens het landelijke protocol Standaardisatie effectmeting doorfietsroutes – Beleving en gedrag, dat Goudappel in 2021 ontwikkelde in opdracht van Tour de Force.
  2. Enquête onder niet-fietsers op de trajecten
    Naast de huidige fietsers is ook de groep van belang die nu nog de auto of het openbaar vervoer gebruikt op deze trajecten. Met een enquête onder deze niet-fietsers onderzochten we welke motieven en drempels een rol spelen bij de keuze om wel of niet te fietsen. Zo ontstaat een compleet beeld van zowel het huidige als het potentiële fietsgebruik op de onderzochte routes.
  3. Focusgroepdiscussies met niet-fietsers
    Om de cijfers verder te verdiepen, organiseerden we per traject twee focusgroepdiscussies met reizigers die nu de auto of het openbaar vervoer gebruiken. Focusgroepdiscussies zijn bij uitstek geschikt om meer diepgaande, kwalitatieve inzichten te verkrijgen in de keuzes en het gedrag van niet-fietsers. Deze gesprekken leverden waardevolle aanvullende informatie op over houding, perceptie en kansen om de overstap naar de fiets te stimuleren.
  4. Potentieramingen voor toekomstige routes
    De provincie Flevoland had daarnaast behoefte aan cijfermatige inzichten in de potentie van de nieuwe doorfietsroutes: hoeveel fietsers zijn er straks op deze trajecten te verwachten? Om dat inzicht te krijgen voerden we potentieramingen uit, waarbij we gebruikmaakten van de standaardaanpak die Goudappel heeft ontwikkeld voor doorfietsroutes in heel Nederland.

Deze methode combineert een kwantitatieve analyse van verwachte verplaatsingen en afstanden met een kwalitatieve beoordeling van de routes. Daarbij kijken we naar factoren zoals de mate van kwaliteitsverbetering, de invloed van parallelle verbindingen en lokale omstandigheden. Ook maken we gebruik van elasticiteiten: kengetallen die laten zien hoe sterk het fietsgebruik verandert als de omstandigheden verbeteren. Bijvoorbeeld: als een route comfortabeler of korter wordt, hoeveel extra mensen kiezen dan voor de fiets?

Door deze elementen te combineren ontstaat een realistisch beeld van het toekomstige gebruik van de nieuwe trajecten.

Resultaten en inzichten

De provincie Flevoland kreeg met dit onderzoek een compleet beeld van zowel het huidige fietsgebruik als de kansen voor groei. De bestaande routes scoren goed op directheid en doorstroming – ze volgen de kortste en meest logische verbinding tussen begin- en eindpunt en kennen weinig onderbrekingen. Tegelijkertijd blijkt dat aspecten als verlichting, sociale veiligheid en aantrekkelijkheid in de avonduren nog kunnen worden verbeterd.

Uit de focusgroepen kwam naar voren dat juist die sociale veiligheid voor niet-fietsers een belangrijke drempel vormt om de overstap te maken. Tegelijkertijd geven deelnemers aan dat aantrekkelijke routes, betere verlichting en werkgeversregelingen het gebruik van de fiets kunnen stimuleren.

De potentieramingen geven de provincie inzicht in het verwachte aantal fietsers per traject en bieden daarmee een sterke onderbouwing voor beleidskeuzes en investeringen.

Van inzicht naar actie

Met deze resultaten kan de provincie Flevoland gericht verder. De inzichten bieden handvatten om de ontwerpen van de toekomstige doorfietsroutes te optimaliseren, bijvoorbeeld door meer aandacht te besteden aan verlichting, sociale veiligheid en de aantrekkelijkheid van de routes. Daarnaast laten de resultaten zien waar kansen liggen om het fietsgebruik verder te stimuleren. Denk aan maatregelen die de overstap naar de fiets makkelijker maken, zoals werkgeversregelingen of gerichte communicatiecampagnes. Goudappel ondersteunt de provincie met concrete aanbevelingen om zowel de fysieke inrichting als het beleid rondom de nieuwe doorfietsroutes te versterken.

“Dankzij het onderzoek van Goudappel hebben we een helder beeld gekregen van hoe inwoners onze toekomstige doorfietsroutes ervaren en waar we ze nog beter kunnen maken. De resultaten helpen ons om gericht te investeren in veilige en aantrekkelijke routes die écht gebruikt gaan worden.”

Provincie Flevoland

Opdrachtgever: Provincie Flevoland
Jaar: 2023 – 2025