Gedragsonderzoek naar gordeldracht in Noord-Brabant

Onderzoek naar motieven en drempels gordeldracht

Doel van het onderzoek was inzicht verkrijgen in de motieven en drempels voor het wel of niet dragen van een gordel. Op basis hiervan wil de provincie maatregelen ontwikkelen om die gordeldracht te stimuleren.

Door middel van literatuuronderzoek en door een voorverkenning met straatinterviews te doen, hebben we een eerste verzameling van motieven en drempels opgesteld. Vervolgens werden via focusgroepen onder automobilisten die (soms) geen gordel droegen de factoren opgehaald die invloed hebben op gordeldracht. Op deze manier kregen we inzicht in de onderliggende kennis, overtuigingen, beweegredenen en verschillende omstandigheden waaronder geen gordel wordt gedragen.

Vervolgens hebben we onderzocht op basis van welke maatregelen deelnemers vaker een veiligheidsgordel gaan dragen. Deze resultaten zijn gekwantificeerd met een enquête onder 304 automobilisten uit Noord-Brabant die af en toe geen gordel dragen.

Resultaten

Bewust nooit een gordel dragen komt bijna niet meer voor. Gordeldracht is situatie- en contextafhankelijk en attitudes en negatieve ervaringen hebben een sterke negatieve invloed.

Redenen die gegeven worden om geen gordel te dragen zijn:

• Verkeerd inschatten van gevaar van situaties: korte ritten en snelheden tot 50 km/u (en soms wel 80 km/u) worden beoordeeld als ‘veilig genoeg om zonder gordel te rijden’. Pas op de snelweg gaat de gordel om ‘vanwege de hoge snelheid’.
• Angst om de auto niet te kunnen verlaten na een ongeval.
• ‘Simpelweg’ vergeten om een gordel te dragen

Redenen om wel een gordel te dragen zijn:

• Het goede voorbeeld geven aan kinderen die meerijden.
• Irritante piep die afgaat wanneer je je gordel niet omdoet.

Nog veel te winnen

Op basis van het onderzoek kunnen we concluderen dat er nog veel winst te behalen is. Belangrijk hierbij is inzicht te geven in het risico van rijden met snelheden van 50 tot 80 km/uur en het effect van een autogordel op de overlevingskans bij een ongeval. Ook het aanleren van een goede gewoonte en aanspreken op verantwoordelijkheid naar medepassagiers biedt aanknopingspunten.

Gedragscampagne

Met de resultaten uit dit onderzoek ontwikkelde de provincie een gedragsprogramma om gordeldracht te stimuleren, dat in 2024 gelanceerd werd met de campagne 'Een klik. Twee keer zo veilig'. Hierin wordt vooral ingezet op:

• Het ontwikkelen van de 'simpele' gewoonte om een gordel te dragen (een vaste gewoonte draagt positief bij aan gordelgebruik)
• Het belang van het omdoen van de gordel vóór het starten van de auto, ook bij korte ritten in de buurt (aangezien deelnemers aangaven tijdens korte ritten of bekende routes minder vaak een gordel te dragen)
• Het aanspreken van de doelgroepen die aangaven minder vaak een gordel te dragen (o.a. mannen en jongeren)

Lees ook dit interview met verkeerspsycholoog Matthijs Dicke-Ogenia

Opdrachtgever: Provincie Noord-Brabant
Jaar: 2022