Slimme oplossingen om fietsstromen te beïnvloeden: 10 best practices

De 10 beste praktijkvoorbeelden:

1. Amsterdam test snelheidszones voor fietsers

In 2024 testte Amsterdam snelheidszones voor fietsers om drukte en snelheidsverschillen op fietspaden te reguleren. Fietsers die 20 km/u of minder rijden blijven op het fietspad, terwijl snellere fietsers de rijbaan mogen gebruiken. Blauw geverfde invoegstroken en duidelijke borden zorgen voor een vlotte doorstroming. De proef wordt in 2025 geëvalueerd en kan als voorbeeld dienen voor landelijke pilots.

2. Den Haag zet in op fietsstraten: Conradkade als voorbeeld

Den Haag transformeerde de Conradkade tot fietsstraat, waar fietsers in beide richtingen rijden, auto's in slechts één richting en de snelheid is verlaagd naar 30 km/u. Eerder was de Conradkade namelijk een drukke straat waar auto’s in twee richtingen reden zonder aparte fietsvoorzieningen. Door de nieuwe maatregelen is de fietsveiligheid verhoogt en verdubbelde het aantal fietsers naar 4000 per dag. Het succes van deze maatregel heeft geleid tot plannen voor meer fietsstraten, met de Pletterijkade als volgende project.

3. Ede maakt landelijk gebied aantrekkelijker voor fietsers

Door de aanleg van 10 tot 15 duizend woningen in Ede neemt het recreatieve fietsverkeer toe. Om de natuur van de Veluwe te beschermen, stimuleert de gemeente fietsers om het landelijke gebied ten noorden en westen van Ede te verkennen. Routebureau Veluwe analyseerde hoe het fietsnetwerk daar aantrekkelijker en veiliger kan worden. Wanneer deze maatregelen worden uitgevoerd, worden de effecten hiervan gemonitord.

4. Enschede test snelheidslimiet voor bezorgfietsen in voetgangersgebied

Het toenemende aantal snelle elektrische bezorgfietsen in het Enschedese stadscentrum zorgt voor veiligheidsrisico’s in voetgangersgebieden. Om de verkeersveiligheid te verbeteren, start de gemeente een proef met Intelligente Snelheidsassistentie (ISA). Dit systeem begrenst de snelheid van bezorgfietsen binnen een bepaald gebied tot 15 km/u. Hierdoor rijden bezorgfietsen niet alleen langzamer, maar hoopt de gemeente ook dat routes om het centrum heen aantrekkelijker worden. De proef gaat naar verwachting in 2025 van start.

5. Haarlem past fietsinfrastructuur aan voor Formule 1 in Zandvoort

Tijdens de Formule 1 in Zandvoort heeft Haarlem de fietsinfrastructuur tijdelijk aangepast om de grote stroom bezoekers per fiets in goede banen te leiden. Fietsers en bromfietsers werden gescheiden, sommige fietspaden werden eenrichtingsverkeer en er zijn extra (bewaakte) parkeerplaatsen geplaatst. In 2024 arriveerde 28% van de bezoekers op de fiets, waarschijnlijk door deze maatregelen. Omdat deze aanpassingen al sinds de eerste race zijn doorgevoerd, is de exacte impact moeilijk vast te stellen.

6. Nijmegen onderzoekt alternatieve fietsroutes om drukte op viaduct te verminderen

Op het drukke spoorviaduct van de Sint Annastraat in Nijmegen fietsen dagelijks 26.000 fietsers. Om de drukte te spreiden, is onderzocht om fietsers over andere routes en tijdstippen te verdelen. Met enquêtes, data en gesprekken zijn mogelijke alternatieve routes geïdentificeerd. Op basis hiervan worden infrastructurele verbeteringen voorbereid, zoals de aanleg van een fietsstraat aan de noordzijde van het viaduct. 

7. Nijmegen past fietsverbindingen aan door woningbouw

Op de stadsroute 100 (ook bekend als De Groene Route) is een ongelijkvloerse kruising voor fietsers. Vanwege de aanleg van woningbouw is hiervoor tijdelijk een omleiding gemaakt, echter met een erg steile helling. Als alternatief is daarom een minder steile omleiding gecreëerd. Na de woningbouw is besloten deze omleiding te houden, aangezien de minder steile route een langere, maar wel veiligere route is. Met bebording probeert de gemeente fietsers te overtuigen hiervoor te kiezen. Het lijkt dat jongeren en e-bike gebruikers nog steeds gebruikmaken van de steilere helling, maar dat kwetsbare doelgroepen vaker het alternatief kiezen.

8. Utrecht test slimme borden om fietsdrukte te spreiden

Om de drukte in de Utrechtse binnenstad te verminderen, test de gemeente de pilot ‘Utrechtse Olifantenpaadjes’. Borden met sensoren tonen real-time drukte en leiden fietsers naar een rustigere, maar even snelle alternatieve route. De gemeente hoopt in 2025 met een enquête te ontdekken of deze informatie fietsers daadwerkelijk beïnvloedt. Daarnaast onderzoekt de gemeente of de sensoren geschikt zijn als alternatief voor tellussen. 

9. Wageningen stimuleert alternatieve fietsroutes voor studenten

Wageningen University & Research stimuleert studenten om alternatieve routes naar de campus te gebruiken om de drukte te spreiden. Bij de start van elk schooljaar delen zij daarom studiegidsen met plattegronden van verschillende fietsroutes uit. Langs deze routes is ook duidelijke bewegwijzering geplaatst. Het precieze effect van de maatregelen is niet gemeten. Wel is er nog steeds fietsdrukte tijdens piekmomenten.

10. Nieuwe maatregelen in Zoetermeer voor veilig fietsen in het donker

Zoetermeer heeft verschillende maatregelen genomen om de sociale veiligheid van fietsers ‘s nachts te verbeteren, waaronder het aanleggen van fietsroutes langs sociaal veilige plekken, het aankleden van tunnels met kleurrijke verlichting en tekeningen, het creëren van speciale wachtplekken en een app om samen fietsen af te spreken. Hoewel het effect moeilijk te meten is, blijkt uit een vragenlijst via sociale media dat bewoners de inspanningen van de gemeente positief waarderen.

Download hier het inspiratieboekje