"Model gaf ons inzicht in hoe we deelmobiliteit het best kunnen organiseren"
Hoe kunnen we deelmobiliteit gestructureerd aanpakken en welke factoren spelen daarbij een rol? Om die vraag van beleidsmakers te beantwoorden, ontwikkelde Goudappel een systeem-dynamisch model dat inzicht geeft in hoe en waar we de ontwikkeling van deelmobiliteit kunnen stimuleren. Inmiddels doorliep het model een eerste testcase in de gemeente Zwolle. We spraken met Torben de Vries (adviseur (deel)mobiliteit in Zwolle) over de aanleiding voor deze inzet, de uitdagingen en de inzichten die het model opleverde.
Wat was voor de gemeente Zwolle de aanleiding om het systeem-dynamische model in te zetten?
"Binnen het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem kunnen gemeenten vragen indienen om mobiliteitsvraagstukken op te lossen. Voor Zwolle was de concrete aanleiding om het systeem-dynamische model in te zetten vanwege de groeiende behoefte aan een beter gestructureerde aanpak van deelmobiliteit. We hadden al te maken met mobiliteitshubs en verschillende vormen van deelmobiliteit, zoals deelfietsen, deelscooters en deelauto’s. Maar we zagen ook uitdagingen: hoe verminderen we overlast door deelmobiliteit en tegelijkertijd het gebruik ervan stimuleren?"
Prognosemodel binnen Dutch Metropolitan (DMI)-ecosysteem
Het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem richt zich op slimme, duurzame verstedelijking en mobiliteitsvernieuwing. Het is een samenwerking van bedrijfsleven, kennisinstituten, G40- en G4-gemeenten, provincies en de ministeries van IenW en BZK. DMI is mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Groeifonds. Goudappel participeert met de use case ‘Deelmobiliteit’.
Lees hier meer over DMIWelke inzichten wilde u opdoen?
"We wilden vooral inzicht krijgen in welke locaties het meest geschikt zijn voor deelmobiliteit en hoe we een duurzaam en goed functionerend systeem kunnen opzetten. Free-floating deelmobiliteit, waarbij voertuigen overal geparkeerd mogen worden, leidde in Zwolle regelmatig tot hinderlijke situaties. Dit ging gepaard met vandalisme en een negatief imago van deelmobiliteit. We wilden onderzoeken hoe we dit konden ombuigen en een systeem konden ontwikkelen waarin deelmobiliteit een vaste, herkenbare en betrouwbare plek krijgt binnen het toekomstige Zwolse stadsbrede mobiliteitssysteem."
Wat is de doorloopperiode geweest?
"Het traject startte ongeveer anderhalf jaar geleden. In die periode werkten we met verschillende partijen binnen en buiten de gemeente samen aan het verzamelen van de juiste data en doorontwikkeling van het model. We hebben stapsgewijs de inzichten verfijnd en uiteindelijk een model gecreëerd dat toepasbaar is op verschillende locaties en scenario’s."
Zijn er specifieke maatwerkwensen aangebracht?
"Ja, absoluut. Een belangrijke maatwerkwens was het meenemen van verschillende omgevingsfactoren en beleidskenmerken. In elke stad zijn die anders, denk bijvoorbeeld aan parkeernormen, parkeertarieven of autoluwe gebieden. We wilden weten hoe deze factoren de potentie van deelmobiliteit beïnvloeden. Een ander voorbeeld is de introductie van deelbakfietsen. Deelbakfietsen zijn in Zwolle nog niet beschikbaar, terwijl het model aantoonde dat er wel potentie voor was."
Welke inzichten heeft het model u gebracht?
"Het model hielp ons om beter te begrijpen waar en hoe we deelmobiliteit het best kunnen organiseren. Door duidelijke microhubs te creëren, kunnen we overlast verminderen en tegelijkertijd de betrouwbaarheid en zichtbaarheid van deelmobiliteit vergroten. Dit zorgt ervoor dat inwoners gemakkelijker en met meer vertrouwen gebruik kunnen maken van deelmobiliteit. Daarnaast verkregen we nieuwe inzichten over hoe deelmobiliteit kan bijdragen aan bredere mobiliteitsvraagstukken. Zo kan deelmobiliteit een aanvulling zijn op het bestaande openbaar vervoerssysteem in de stad. Veel van onze buslijnen zijn als spaken in een wiel gericht op het busstation in de stad. Deelmobiliteit kan daarin dwarsverbindingen leggen of functioneren als verlengstuk voor voor- en natransport voor de bekende last mile.
Wat zou u verder nog aan het model willen (laten) verfijnen?
"Samen met partners willen we het model verder uitbreiden met nog meer specifieke kenmerken van de stedelijke omgeving. Denk aan sociale veiligheid, de invloed van openbaar vervoer en de koppeling met andere mobiliteitsvormen zodat we gerichte keuzes kunnen maken.
