Regionale Investeringsagenda Mobiliteit Kop van Noord-Holland Samen bouwen aan brede welvaart in de regio

Project

De Kop van Noord-Holland (het noordelijk deel van de provincie Noord-Holland) is een unieke regio. Om dit ook in de toekomst een aantrekkelijke woon-, werk- en recreatieplek te laten zijn, stelde Goudappel samen met APPM de Regionale Investeringsagenda Mobiliteit (RIA) op, waarin we keuzes maken voor gezamenlijke investeringen die bijdragen aan brede welvaart in deze regio.

De Kop van Noord-Holland: regio met kwaliteiten én uitdagingen

De Kop van Noord-Holland is een regio met veel kwaliteiten: de natuur op Texel, bloeiende agribusiness, innovatieve energieprojecten op de Energy & Health Campus en een sterke marinebasis in Den Helder. Er zijn ook uitdagingen, zoals het op peil houden van de bereikbaarheid van het landelijk gebied en de marine en het vergroten van de brede welvaart. In het samenwerkingsverband de Kop van Noord-Holland werken de gemeenten Texel, Den Helder, Schagen en Hollands Kroon samen met de provincie Noord-Holland, NS, Rijkswaterstaat en de ministeries van Defensie en Infrastructuur & Waterstaat aan een aantrekkelijke, leefbare en bereikbare regio.

Brede welvaart als leidraad voor keuzes

In drie werksessies brachten we samen met alle partijen de regionale brede welvaartsopgaven in beeld. Een afweegkader gebaseerd op de vijf brede welvaartsdoelen, vormde de basis van dit proces. We vertaalden iedere doelstelling naar meetbare indicatoren, zoals het uitgangspunt dat alle inwoners binnen 30 minuten toegang moeten hebben tot belangrijke voorzieningen.

Quickscan Prognosetool

Om te maken keuzes kwantitatief te kunnen onderbouwen, ontwikkelden we voor dit project de Quickscan Prognosetool, een verkeersmodel-light waarmee we op hoofdlijnen verkeersprognoses in beeld brengen. Eerst rekenden we de huidige (2023) en toekomstige situatie (2040) door, zonder aanvullende maatregelen. Zo werden de belangrijkste regionale opgaven zichtbaar. Als we niks doen, betekent dit dat in 2040 de verkeersveiligheid en de sociale inclusiviteit afneemt. Er zijn grote verschillen in de bereikbaarheid met ov en fiets ten opzichte van bereikbaarheid met de auto, terwijl niet iedereen beschikt over een auto. Ook is de bereikbaarheid van het Maritiem Cluster in de Haven van Den Helder kwetsbaar. Tegelijkertijd staat de leefbaarheid in Den Helder onder druk.

Kaarten bereikbaarheid met auto, fiets en ov

Het doorgerekende toekomstbeeld (2040) zonder maatregelen: (links) voorzieningen zijn beter bereikbaar met de auto dan (rechts) met de fiets en het openbaar vervoer

Twee maatregelpakketten: infrastructuur en beleid

Vervolgens stelden we samen met de regionale werkgroep twee maatregelpakketten (incl. kostenramingen) op:

Een pakket van infrastructurele maatregelen: zoals het verbeteren van de auto infrastructuur (N9/N99), het frequenter laten rijden van de Helderse lijn (de spoorlijn vanaf Schagen t/m Den Helder, inclusief Texel) en het verbeteren of aanleggen van doorfietsroutes.
Een pakket van beleidsmaatregelen: gericht op het veranderen van mobiliteit, zoals het invoeren van parkeerregulering, 30 km/u, inzetten op lager autobezit bij nieuwbouw en het verminderen van sluipverkeer.

Maatregelpakketten RIA Kop van Noord-Holland

Visuele weergave van maatregelenpakketten: (1) infrastructurele maatregelen en (2) beleidsmaatregelen

Doorrekenen van maatregelen

Met de Quickscan Prognosetool analyseerden we de effecten van beide pakketten en beoordeelden we in hoeverre deze bijdragen aan de gestelde brede welvaartsdoelen. Zo bleek dat de infrastructurele maatregelen vooral bijdragen aan bereikbaarheid, verkeersveiligheid en robuustheid. De beleidsmaatregelen dragen vooral bij aan verkeersveiligheid en leefbaarheid.

Maatregelen die elkaar versterken

Uit onze analyses bleek dat de twee pakketten maatregelen bijdragen aan verschillende brede welvaartsdoelen. Ze vullen elkaar dus aan en kunnen elkaar bovendien versterken. Daarom combineerden we deze pakketten in één gezamenlijk gedragen kansrijk maatregelenpakket dat de brede welvaart in regio aanzienlijk vergroot. Zo verbeteren de verkeersveiligheid, leefbaarheid en inclusiviteit aanzienlijk en verbetert de bereikbaarheid van het Maritiem Cluster.

De Regionale Investeringsagenda is vastgesteld door de vier colleges van B&W van de vier gemeenten. Enkele voorbeelden van maatregelen:

Inzetten op 30 km/u binnen de bebouwde kom om de verkeersveiligheid en leefbaarheid te verbeteren
Aanpassen van de N9, N99 en N250 om de verkeersveiligheid te verbeteren
Ontvlechten van het bestemmingsverkeer in Den Helder en het Maritiem Cluster om de leefbaarheid in Den Helder en de bereikbaarheid van het Maritiem Cluster en de veerhaven TESO te verbeteren
Verhogen frequentie van de Helderse Lijn, samen met maatregelen om het gebruik van de trein te verhogen
Stimuleren van fietsgebruik door het realiseren van snelfietsroutes, werkgeversaanpak en andere fietsstimuleringsmaatregelen
Maatregelen voor specifieke doelgroepen: zoals fietslessen, flexvervoer en mobipunten, om vervoersarmoede te verminderen en sociale inclusiviteit te vergroten

Lessen voor de toekomst

Dit project laat zien dat werken vanuit brede welvaartsdoelen leidt tot rijkere maatregelen. Door opgaven in beeld te brengen voor duurzaamheid, leefomgeving, sociale inclusiviteit, verkeersveiligheid en bereikbaarheid ontstaat een duidelijk beeld van de brede opgaven en ontstaat een breed pakket van maatregelen die elkaar aanvullen én versterken.

Door vanaf het begin samen te werken met alle betrokken partijen, waren bovendien de overkoepelende belangen vroeg helder en ontstond breed draagvlak voor de oplossingsrichtingen. Het kunnen kwantificeren van de huidige en toekomstige situatie - met en zonder maatregelen – met de Quickscan Prognosetool, droeg hieraan bij.

"Het proces heeft geholpen om vanuit Brede Welvaart de opgaven in beeld te brengen. Door de actieve werksessies en voorbereiding van Goudappel konden we als regio goed de inhoud vormgeven. Dit heeft geleid tot een breed pakket aan maatregelen."

Annet Hoornsman (Regio Kop van Noord-Holland)

Opdrachtgever: Regio Kop van Noord-Holland
Jaar: 2024 – 2025