Belevingsonderzoek Bijlmer-ArenA geeft richting bij ontwikkelplannen

Bijlmer-ArenA: een gebied met twee gezichten 

Het gebied rondom station Bijlmer-ArenA - op dit moment een plek met grote evenementenlocaties als de Johan Cruijff ArenA, de AFAS Live en de Ziggo Dome - is een gebied met twee gezichten. Het is een evenemententerrein dat plaats moet bieden aan pieken van soms meer dan 100.000 bezoekers in korte tijd maar het is ook een (toekomstig) woongebied waar in de komende jaren 50.000 woningen aan worden toegevoegd, als ook voorzieningen en nieuwe evenementenlocaties.

De Johan Cruijff Boulevard: functioneel, maar onaantrekkelijk 

Om iets te kunnen zeggen over het gebied, hebben we met een online enquête de beleving van de Johan Cruijff Boulevard in kaart gebracht. We bepalen de beleving hierbij met stellingen gebaseerd op de vier thema’s in de klantwensenpiramide die we voor belevingsonderzoek gebruiken: aantrekkelijkheid, voorzieningen, snelheid en veiligheid & reinheid.  

Het gebied scoort goed op het thema snelheid: het gebied is goed bereikbaar en bezoekers kunnen zich makkelijk door het gebied verplaatsen. Het gebied wordt daarentegen niet als aantrekkelijk ervaren door ondervraagden: het is sfeerloos en nodigt niet uit om er langer te blijven.  

Doelgroepanalyse: de voetbalsupporter vermaakt zich wel 

In ons onderzoek onderscheiden we verschillende doelgroepen, die elk met een ander doel naar het gebied komen en daardoor verschillen in de verwachtingen en behoeften die zij hebben bij hun bezoek: 

• Bewoners 

• Voetbalsupporters 

• Concertbezoekers 

• Winkelend publiek  

Uit onze doelgroepenanalyse blijkt dat voetbalsupporters het gebied positiever beoordelen dan de andere bezoekers. Dit komt doordat zij vooral behoefte hebben aan de aspecten die zich onderin de klantwenspiramide bevinden – de functionele basisaspecten. Als zij zich veilig en gemakkelijk door een gebied kunnen verplaatsen zijn zij al snel tevreden. De Johan Cruijff Boulevard voorziet prima in deze behoefte. Bovendien zorgen de voetbalsupporters vaak zelf voor de nodige sfeer. 

De overige bezoekers komen met andere verwachtingen naar het gebied. Zij hebben bovenop de functionele basisaspecten ook behoefte aan een bepaalde mate van sfeer. Op rustige momenten (dit geldt met name overdag voor bewoners en winkelend publiek) ontbreekt een bepaalde menselijke maat – het plein voelt als te groot, uitgestrekt en leeg aan. Op drukke momenten (bijvoorbeeld tijdens een triple event: het moment dat er op alle evenementlocaties tegelijkertijd een evenement is waardoor andere bezoekers zich mengen met de voetbalsupporters) voelen zij zich minder welkom en ervaren zij het gebied al gauw als te druk. Dit kan leiden tot een gevoel van onveiligheid. 

Beleving verbeteren: prikkels & de menselijke maat 

De beleving voor de voetbalsupporters is op orde. Uitdaging voor de gemeente Amsterdam is om het gebied ook voor concertgangers, bewoners en winkelend publiek aantrekkelijk te maken. Het is hierbij belangrijk om een bepaalde mate van sfeer toe te voegen en het plein minder groots en leeg te laten lijken, waardoor het gebied als menselijker wordt ervaren. Dit kan bijvoorbeeld door te spelen met verlichting, projecties op de gevel of verf op straat. 

Ook helpt het toevoegen van prikkels (licht, geluid, kleur) op rustige momenten om de beleving te verhogen. Hierbij is het belangrijk onderscheid te maken tussen verblijfs- en verplaatszones: als mensen ergens verblijven hebben zij behoefte aan veel prikkels voor een positieve beleving, als zij zich verplaatsen hebben zij juist behoefte aan weinig prikkels. 

Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam 
Jaar: 2023