Meerjarig Multimodaal Mobiliteitspakket Stedelijke Regio Breda Tilburg

Brede welvaartsperspectief centraal 

De Stedelijke Regio Breda-Tilburg is een samenwerkingsverband tussen 19 Brabantse gemeenten, vier waterschappen, de provincie Noord-Brabant en het Rijk, gericht op ontwikkeling van de regio. Het mobiliteitspakket dat we samenstelden, had drie opgaven: 

1. De mobiliteitstransitie versnellen en de beoogde schaalsprong fiets en OV 
2. Het accomoderen van de verstedelijkingsopgave 
3. Het verminderen van de impact van het uitstel van de verbreding A58 Breda-Tilburg en St. Annabosch-Galder 

De SRBT kiest ervoor om brede welvaart in de regio centraal te stellen in haar toekomstvisie. Vanuit mobiliteit zijn een vijftal doelen benoemd die dienen als vertrekpunt voor het opstellen van de strategie, de uitwerking van het mobiliteitspakket en het beoordelen van maatregelen. 

Om de effecten van maatregelen op de vijf doelstellingen te toetsen, stelden we een SRBT-verkeersmodel op. Bij elk van de doelen bepaalden we een set indicatoren om te meten in hoeverre een (pakket van) maatregelen bijdraagt aan de brede welvaart doelstellingen van de regio. Indicatoren waren dus niet alleen verkeersintensiteiten en voertuigverliesuren maar bijvoorbeeld ook bereikbaarheid van banen met auto, ov of fiets, uitgesplitst naar hoge-, midden- en lage inkomensgroepen. 

8 leidende principes van de mobiliteitsstrategie 

Met deze doelstellingen als basis, schetsten we de contouren voor de mobiliteitsstrategie voor 2040. Belangrijk hierbij is een brede welvaartsperspectief. Zo kwamen we tot de volgende 8 leidende principes die antwoord geven op de vraag wat voor regio de SRBT wil zijn op het gebied van mobiliteit. Binnen deze strategie staat de mens centraal, passend binnen de SRBT-doelen gericht op brede welvaart. 

1. Ieder mens telt  
2. Keuze bieden 
3. Sturen op gedrag 
4. Ruimte maken met het autonetwerk 
5. Zorgen voor nabijheid van voorzieningen 
6. Realiseren van een schaalsprong in het openbaar vervoer 
7. Realiseren van een schaalsprong voor de fiets 
8. Inzetten op een modal shift van logistiek 

Vertaling naar scenario’s 

De 8 principes hebben we vervolgens vertaald naar 3 scenario’s. Deze scenario’s zijn niet bedacht als uiteindelijke pakketten om te kiezen, maar om te leren: wat is er maximaal mogelijk wanneer we een bepaalde weg inslaan? En hoe halen we maximaal resultaat ten aanzien van leefbaarheid, inclusiviteit, economische vitaliteit, duurzaamheid en bereikbaarheid in de SRBT? 

De drie scenario’s richten zich op: 

1. Flankerend beleid: wat als we inzetten op het sturen op de kosten van mobiliteit en het stimuleren van gedragsverandering? 
2. Modal shift: wat als we volop inzetten op fiets en ov door middel van o.a. snelfietsroutes en HOV-assen? 
3. Wegennet: wat als we enkel maatregelen nemen op het wegennet, gericht op een betere doorstroming en het ontmoedigen van sluipverkeer? 

Aanbeveling per regio

De inzichten uit de scenario’s vertaalden we naar aanbevelingen voor de verschillende type gebieden (hoogstedelijk, stedelijk, kern en dorp) en type assen (hoofd- en regionaal). Per type gebied en type as spelen andere opgaven en zetten we in op een gebiedsgerichte aanpak. In de vervolgfase gaan we aan de slag met een jaarlijkse afsprakenkalender, waarin we afspraken binnen de regio en afspraken met het Rijk vastleggen. Daarnaast werken we komend jaar, samen met gemeenten, provincie en Rijk aan een no-regret pakket voor de A58, gericht op maatregelen op de korte termijn die doorstroming op de A58 kunnen verbeteren zolang de geplande verbreding uitgesteld blijft.  

Belang van brede welvaartsperspectief en samenwerking 

Dit project bewijst het belang van het werken met meerdere scenario’s. Waar het ene scenario vooral de bereikbaarheid per fiets en ov verbetert, leidt het andere scenario tot verbeterde bereikbaarheid van banen. Bovendien onderstreept dit project het nut van flankerend beleid. Dit gaat met name over het sturen op de kosten van mobiliteit voor de reizigers: de kosten voor de auto niet laten afnemen en de kosten voor alternatieven zoals het ov niet laten toenemen. En het stimuleren van gedragsverandering.  

Hoewel het in eerste instantie een technische uitdaging was, bleek het kwantificeren van brede welvaartsdoelen enorm waardevol. Deze meetbare doelen en het beoordelingskader dat we op basis hiervan maakten, hielpen alle betrokkenen om brede welvaart continu als onderbouwing te gebruiken.  

Opdrachtgever: Stedelijke Regio Breda-Tilburg (in samenwerking met Rebel) 
Jaar: 2022 - heden