Duurzaam Mobiliteitsplan (SUMP) houdt Arnhem groen, gezond en leefbaar

Noodzaak voor keuzes

De groeiende stad dwingt tot keuzes in het mobiliteitsbeleid. Meer verplaatsingen zorgen voor een afnemende leefbaarheid en bereikbaarheid en toenemende druk op de ruimte. Het uitgangspunt voor het DMP (een uitwerking van de omgevingsvisie) is daarom het verminderen van (doorgaand) autoverkeer en het stimuleren van verleidelijke alternatieven. Verkeersveiligheid staat centraal en er wordt gestreefd naar aantrekkelijke wijken met plek voor verblijven, ontmoeting en groen. De voetganger en de fietser krijgen de ruimte, er is meer plek voor het openbaar vervoer en duurzaam reisgedrag wordt gestimuleerd. Verder wordt er ingezet op hubs (knooppunten) voor personen én goederen en op emissievrije logistiek.

In lijn met aanpak Sustainable Urban Mobility Plan (SUMP)

Wat het DMP anders maakt dan andere mobiliteitsplannen, is de SUMP-aanpak. Sustainable Urban Mobility Plans (SUMP) zijn mobiliteitsplannen gericht op het bevorderen van duurzame mobiliteit. De SUMP wordt naar verwachting van 2027 verplicht voor alle Europese steden aan het Europese transportnetwerk met meer dan 100.000 inwoners. De nadruk van een SUMP ligt op het ophalen van kennis en ervaring bij inwoners en andere stakeholders door middel van participatie gedurende het hele proces. Daarnaast zijn aandacht voor fasering, benodigde investeringen en daarop aansluitend implementatie en monitoring belangrijke onderdelen van een SUMP.

In Arnhem zijn de SUMP-stappen doorlopen:

1. In beeld brengen van de huidige situatie
2. Het vaststellen van ambities en doelen
3. Het opstellen van een uitvoeringsprogramma
4. In beeld brengen van effecten van maatregelen

Toetsing van maatregelen

Als eerste stap is de huidige situatie op het gebied van mobiliteit met behulp van het door Goudappel ontwikkelde regionale multimodale verkeersmodel (RVMK Arnhem-Nijmegen) in beeld gebracht. Een doorgerekend scenario voor 2040 waarin geen maatregelen worden genomen laat zien dat de leefbaarheid en bereikbaarheid van Arnhem verslechteren als er niets gebeurt. De urgentie om actie te ondernemen is daarmee hoog.

Vanuit hier hebben we samen met de gemeente ambities en doelen vastgesteld. Deze hebben we vertaald naar concrete maatregelen, in de vorm van een uitvoeringsprogramma. De gekozen maatregelen (gericht op o.a. minder autoverkeer en het stimuleren van fietsen en lopen) zijn ook doorgerekend met het verkeersmodel. Deze doorrekening laat de positieve effecten van maatregelen zien op het gebruik van duurzame vervoerswijzen, op de CO₂-uitstoot en de hoeveelheid doorgaand autoverkeer in Arnhem.

Belang van participatie

Participatie speelde een belangrijke rol tijdens het opstellen van dit plan. Via straatinterview, focusgroepen, expertsessies en een event voor de hele stad namen we input mee van inwoners, ondernemers, werk- en leerlocaties, belangengroepen, omliggende gemeenten, de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen en de provincie Gelderland.

Vervolg: opstellen van meetbare indicatoren

Binnen de SUMP-methodiek is het meten en evalueren van de effecten van maatregelen enorm belangrijk. Samen met de gemeente maakten we daarom een voorzet voor het monitoringsplan van het DMP. Hierin staan de fasering en benodigde investeringen van de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma. Na het vaststellen van het DMP, worden voor alle maatregelen meetbare indicatoren opgesteld. Zo maken we de effecten van maatregelen zichtbaar, monitoren we de voortgang van de uitvoering en kunnen we de daadwerkelijke effecten van de maatregelen evalueren.

Opdrachtgever: Gemeente Arnhem
Jaar: 2024